اندازه گیری دما

از دیدگاه صنعتی دما یکی از مهمترین پارامترهای اندازه گیری است. در بیشتر سیستم های صنعتی از تجهیزات اندازه گیری دما مانند دماسنج مایع =در- شیشه، دماسنج با صفحه ی مدرج، حسگرهای ترموکوپلی، اسباب های دمایی- مقاومتی(RTD) و انتقال دهنده های دما استفاده می شود. همچنین دما یکی از مهمترین پارامترهای خدمات بهداشتی برای پایش محیط زیست و سیستم های ایمنی است.

واحدهای SI

واحد مبنای SI برای دما، کلوین است که برابر است با 273.16/1 دمای ترمودینامیکی نقطه سه گانه آب، درجه سلسیوس نیز در سیستم SI به رسمیت شناخته می شود و از معادله زیر بدست می آید:

t = T – 273.16

که در معادله فوق t دما برحسب درجه سلسیوس و T معادل آن برحسب کلوین است.

مقیاس ترمودینامیکی

دما میزان گرمی یک شیی و تابع قوانین ترمودینامیک است. مقیاس دما بر قانون اول و دوم ترمودینامیک معروف به مقیاس دمای دمای ترمودینامیکی مبتنی است. کوچکترین حد مقیاس ترمودینامیکی صفر مطلق یا صفر کلوین(K) است.چون این مقیاس خطی است برای تکمیل شدن فقط به یک نقطه مرجع غیر صفر دیگر نیاز دارد. در اصل این نقطه مرجع، نقطه انجماد آب(0˚C یا 273.16 ) است. در 1960 این نقطه مرجع به نقطه تجدید پذیر بهتری بنام نقطه سه گانه آب(0.01˚C)تبدیل شد.

دلیل علمی وجود دارد:

الف. اندازه گیری دما های ترمودینامیکی مشکل است. صرفنظر از پیچیدگی های فنی اندازه گیری یک دمای ترمودینامیکی ممکن است هفته ها یا حداقل روزها طول بکشد.

ب. در تعیین دما بر روی مقیاس ترمودینامیکی، خطاهای سیستماتیک بزرگی بوجود می آید، هر چند این خطاها در سال های اخیر حداقل شده اند.

ج. ریزنگری و تکرارپذیری بسیاری از دماسنج های تجربی از دماسنج های ترمودینامیکی بهتر است. از اینرو همه اندازه گیری های کاربردی دما مبتنی بر مقیاس دمای تجربی است که گاهی CGPM تعریف می کند.