کالیبراسیون در استانداردهای سیستم مدیریت بهعنوان الزامی در نظر گرفته شده است و سازمانها باید تجهیزات اندازهگیری مؤثر بر کیفیت محصول یا خدمات را شناسایی نمایند این شناسایی معمولاً در دستورالعملهای بازرسی یا برنامه کنترل مشخص میشود.فرآیند کالیبراسیون تجهیزات اندازهگیری ممکن است در نظامنامههای سازندگان وسیله، استانداردهای ملی منتشرشده یا کتب مرجع تشریح شده باشد.
کالیبراسیون در استانداردهای مدیریت
کالیبراسیون در ISO
9001:2008
بند 7-6 کنترل وسایل پایش و اندازهگیری
کالیبراسیون در ISO
9001:2015
بند7-1-5 منابع پایش و اندازه گیری
کالیبراسیون در ISO
45001:2018 و ISO 14001:2015
بند 4-5-1 پایش و اندازهگیری عملکرد
اگر در سازمان،وسایل اندازهگیری استفاده نمیشود،این الزامات استاندارد اعمال نمیشود. اگر امکانات تصدیق شما منحصر به بازرسی چشمی یا قضاوت حرفهای است، وسیله ای وجود ندارد که بخواهید آن را کنترل نمایید. ممکن است از نرمافزار رایانه ای برای تعیین انطباق با الزامات استفاده نمایید،برای این کار باید تأیید نماییم نرمافزار آیا قادر به تأمین نتیجه قابلاعتماد هست یا خیر؟
درصورتیکه پایش و اندازهگیری توسط تأمین کننده انجام شود، سازمان باید سوابق کالیبراسیون تجهیزاتی که که بهوسیله آن پایش و اندازه گیری انجام شده را نگهداری نماید. نظیر پایش و اندازهگیری عوامل زیانآور توسط تأمین کننده
مستندات موردنیاز جهت کالیبراسیون
در سازمانهای بزرگ روش اجرایی کالیبراسیون تهیه میشود و در سازمانهای کوچک تشریح فعالیتهای مرتبط با کالیبراسیون در نظامنامه یا فرآیند توضیح داده میشود. برخی از مهمترین مستندات موردنیاز جهت کالیبراسیون ایزو در زیر آمده است.
فهرست وسایل کالیبراسیون شامل: نوع، شماره
شناسایی، دقت ابزار، گستره ابزار اندازهگیری، فواصل زمانی کالیبراسیون
شناسنامه تجهیزات اندازهگیری ،در صورت نیاز
برنامه کالیبراسیون و تصدیق ابزار اندازهگیری این
برنامه شامل نام ابزار اندازهگیری، کد ابزار، دوره کالیبراسیون، دوره باردید میباشد
برچسب تجهیزات اندازهگیری
پس از کالیراسیون هر یک از تجهیزات اندازهگیری
توسط مرکز کالیبراسیون تأیید شده، برای هر یک از تجهیزات اندازهگیری برچسب
کالیبره و گواهینامه کالیراسیون صادر میشود.
در برچسب کالیبراسیون شامل: نام ابزار، کد ابزار، شماره
گواهینامه، تاریخ کالیبراسیون، تاریخ کالیبراسیون بعدی میباشد.
فرم اعلام مقدار خطاء
پس از بررسی نتایج کالیراسیون تجهیز اندازهگیری، مقدار خطاء مجاز بررسیشده و درصورتیکه خطاء در محدود مجاز باشد میزان آن به کاربر ابزار اندازهگیری اعلام میشود. جهت اعلام مقدار خطاء میتوان در برچسبی مقدار خطاء را درج نمود و ان را بر روی تجهیز اندازهگیری نصب نمود. یا از طریق فرمی مقدار خطاء به کاربر اعلام شود.
فرم بازدید وضعیت تجهیز اندازهگیری
بهمنظور اطمینان از حفاظت تجهیزات اندازهگیری،
میتوان بازدیدهای دورهای را برنامهریزی نمود و وضعیت ابزار اندازهگیری را
موردبررسی قرار داد.
آیا وضعیت ابزار اندازهگیری قابل شناسایی میباشد؟
آیا ابزار اندازهگیری پس از اتمام کار در جعبه خود
نگهداری میشود؟
آیا درصورتیکه ابزارا ندازه گیری خطا داشته باشد، توسط
اپراتور اعمل میشود؟
نگهداری سوابق کالیبراسیون در استانداردهای سیستم مدیریت
کالیبراسیون ابزار اندازهگیری توسط مراکز ذیصلاح صورت میگیرد و سوابق کالیبراسیون ابزار اندازهگیری در سازمان نگهداری میشود.
سوابق تصدیق ابزار اندازهگیری،برخی از ابزارهای اندازهگیری مورداستفاده در سازمان را میتوان با یک ابزار مرجع که کالیبره شده،به صورت دورهای موردبررسی قرار داد، سوابق تصدیق ابزار اندازهگیری باید در سازمان نگهداری شود.