کالیبراسیون ظروف حجمی و مدرج

کالیبراسیون ظروف حجمی و مدرج :

 بالن ژوژه ،پیپت ژوژه  پیکنومتر

در کل شیشه آلات دو کلاس مدرج دارند کلاس  A  بادقت 0.02   میلی لیتر از انحراف معیار باتوجه به استاندارد ASTM آمریکا  و کلاس B با دقت 0.02، این A , B  رامقدار انحراف ازطرف استاندارد ظرف می گویند.

همچنین کالیبراسیون ظرف و تجهیزات آزمایشگاهی در یک دمای استاندارد که 20 درجه سانتی گراد است تعیین می شود.و اگر بخواهیم در دمایی متفاوت کالیبراسیون را انجام دهیم باید اختلاف دما را تا دمای استاندارد محاسبه و اعمال کنیم .

همینطور که درآزمایش ظرف حجمی عدم تکرار پذیری در آزمون تکراری مهم است.

به این صورت که می توانیم ظرف را چند بار با مایع حجم گیری کنیم و جرم مایع را اندازه گیری کنیم .

و با استفاده از نتایج انحراف استاندارد  را مشخص کنیم. .

روش اندازه گیری ظروف حجمی در فرایند کالیبراسیون :

در این روش ها به ترازوی با دقت 0.001 نیاز داریم و ترمومتر مایعات و قیف و پیپت پاستور جهت انتقال مایع و آب مقطر .

ابتدا ظرف مربوط را به روی ترازو قرار می دهیم که کالیبره شده و این ترازو در شرایط تعادل قرار دارد.

و مرحله دوم وزن ظرف را صفر می کنیم با استفاده از دکمه  TRAE  انجام می شود.

حتما دقت شود که وزن ترازو بر حسب گرم باشد .

سپس ظرف حجمی را شروع به پر کردن کرده و همزمان  از روی جدول چگالی وزنی بر حسب دما و دمای آب مقطر مربوط به وزن را می خوانیم .

و تا وزن مربوط درون ظرف حجمی مایع آب مقطر پر می کنیم .

بطور مثال :

برای بالن ژوژه 100 سی سی  آب مقطر در دمای20 درجه سانتی گراد با ضریب چگالی 1.00258مقدار 99.742 گرم مایع مقطر نیازاست تا به حجم 100 سی سی برسد .

و یا در دمای آب مقطر 23 درجه سانتی گراد با ضریب چگالی 1.00333 مقدار 99.668 گرم مایع آب مقطر احتیاج است.

پس باداشتن چگالی و دمای آب مقطر می توانیم مقدار مورد نیاز مایع برای رسیدن به حجم کافی برای کالیبراسیون برسیم.

این روش کالیبره برای تمام ظروف حجمی شیشه ای قابل استفاده است.

و در تمام آزمایشگاه کالیبره از این روش استفاده می شود.

یا بطور مثال برای حجم گیری پیپت ژوژه 100 در دمای آب مقطر 22 درجه سانتی گراد با ضریب چگالی  1.00308 مقدار 99.692 گرم مایع مقطر احتیاج داریم ولی چون پیپت ژوژه نمی شود روی ترازو گذاشته شود.

و به علت باز  بودن دو سر آن کافی است یک ظرف روی ترازو قرار دهیم که 100 گرم مایع مقطر  درون خود قرار دارد .

حالا با مکنده پیپت یا همان  پیپت فیلر شروع به کشیدن آب مقطر می کنیم .

و 100 گرم را منهای 99.692 می کنیم  وقتی عدد روی ترازو به عدد 0.308 گرم رسید پیپت ژوژه ها را به حجم کالیبره رسیده است.

زمان در فرایند کالیبراسیون:

معمولا زمان کالیبره دستگاه توسط کارخانه سازنده و مشخصات کارخانه ای دستگاه بر برگه اطلاعات دستگاه درج خواهد شد. دستگاه ها باید به صورت  دوره ای کالیبره شوند.

گذشت زمان اصطکاک و فرسودگی باعث بر هم خوردن  کالیبره دستگاه ها می شود.

حتی بعد از ضربه خوردن بسیاری از دستگاه ها به کالیبره شدن نیاز دارند .

شیشه آلات آزمایشگاهی  با یکبار کالبره نیاز به کالیبره مجدد ندارند..

کالیبراسیون یعنی ما چقدر به عنوان مسول آزمایشگاه به تجهیزات  و دستگاه های خود که  در حال استفاده از آن ها هستیم. .

به درستی و دقت آن ها اطمینان داریم که در نتیجه دقت ما را در آزمایش و اندازه گیری ها نشان می دهد.

·         برای اطمینان از قرائت های دستگاه صورت می گیرد.

·         برای تعیین درستی مقادیر خوانده شده از دستگاه

·         برای استقرار قابلیت ردیابی دستگاه به استاندارهای مرجع

توضیحی در مورد قابلیت ردیابی دستگاه : این موضوع به این معنی است .

که  یعنی ارتباط دادن یک مقدار استاندارد با مرجع های ملی  و بین المللی