الکل سنج

الکل سنج چیست؟

الکل سنج ( اتانول سنج ) وسیله ای است که برای سنجش و اندازه گیری مقدار الکل در مایعات ، آب میوه ها و مشروبات الکلی مورد استفاده قرار می گیرد. اتانول سنج  وسیله ای شیشه ای با رنج اندازه گیری ۰ تا ۱۰۰ درصد است که می تواند در خانه ، آزمایشگاههای تشخیص طبی و مدارس مورد استفاده قرار می گیرد.

اتانول سنج وسیله شیشه ای مدرج است که هیدرومتر نیز نامیده می شود. با این وسیله می توان مقدار الکل اتانول را در مایعات و نوشیدنی های مختلف بررسی کرد. کار با این وسیله بسیار ساده است و خوانش آن نیز با توجه عدد درج شده بر روی وسیله به راحتی امکان پذیر خواهد بود. در صنعت خودرو از این وسیله برای اندازه گیری انجماد ضد یخ ماشین استفاده می شود. الکل سنج اتانول ، متانول ، همگی یک وسیله هستند و کار با آنها نیز یکسان می باشد.

در حال حاضر این وسیله توسط کشورها و شرکت های مختلفی تولید و به بازار عرضه می شود. الکل سنج دقیق چینی ، فرانسوی ،  روسی  ، آمریکایی و غیره برخی از انواع این وسیله در بازار هستند که هر یک نقاط ضعف و قوت خاصی دارند و برحسب دقت خوانش مورد نیاز می توان از هریک از آنها استفاده کرد. به عنوان مثال جنس شیشه ، خوانایی اعداد درج شده و اندازه گیری سریع مقدار الکل معیاری برای سنجش کیفیت این وسیله است.

قیمت خرید و فروش الکل سنج

قیمت این دستگاه بر اساس شرکت و کشور سازنده متفاوت است و شما می توانید آن را با قیمت های مختلفی بر اساس حساسیت در بازار پیدا کنید. از بین موارد موجود در بازار هیدرومترهای شیشه ای ارزانترین و اتانول سنج های گرینر یا لودویک اشنایدر آلمان به دلیل دقت بالا گرانترین وسیله های موجود در بازار هستند. برخی از این وسیله ها همراه با استوانه الکل سنج خرید و فروش می شوند تا کار برای مشتریان ساده تر شود.

الکل سنج دیجیتال

این وسیله نوع پیشرفته تر الکل سنج آنالوگ است که دقت و قیمت بالاتری دارد و  بر اساس واحد درصد و در رنج ۱۰ تا ۱۰۰%  کار می کند و می توان از آن برای تشخیص مصرف الکل توسط افراد نیز استفاده کرد.

این دستگاه با باطری کار می کند و برای روشن کردن دستگاه کافی است دکمه روی آن را به مدت ۲ ثانیه نگهدارید وقتی دستگاه شروع به کار کرد از عدد ۱۰۰  به ۰ می رسد زمانی که این عدد به ۰ رسید می توانید داخل دستگاه فوت کنید این عدد درصد و مقدار مصرف الکل توسط فرد را نشان می دهد.

اتانول سنج دیجیتال مایعات با دقت یک درصد به عنوان تستر الکل در مایعات و ترکیبات شیمیایی استفاده می گردد. از این دستگاه در داروسازی و صنایع غذایی استفاده می شود زیرا طی ۴ ثانیه مقدار الکل را در مایعات نشان می دهد. برای سنجش الکل در مایعات کمی از محلول را داخل پراپ بالای دستگاه  ریخته و ۴ ثانیه صبر کنید درصد الکل نمونه در ال سی دی دستگاه نمایش داده می شود.

نحوه و طریقه کار با الکل سنج

برای استفاده صحیح از این وسیله باید نمونه  را ترجیحا تا ارتفاع ۳۰ سانتی متر در یک ظرف تمیز و ترجیحا استوانه مدرج  شیشه ای یا پلاستیکی ریخته و اتانول سنج را به آرامی داخل مایع قرار می دهیم و صبر می کنیم حرکت آن متوقف شود. در این مرحله از بغل ظرف به وسیله نگاه می کنیم تا ببینیم سطح مایع با کدام عدد روی اناتول سنج مماس است با خوانش آن عدد درصد الکل در نمونه مشخص  خواهد شد.

برای استفاده از الکل سنج جهت سنجش میزان الکل محلول باید مراحل زیر انجام شوند:

محلول مورد آزمایش را درون لوله آزمایش یا ظرف دیگر با ارتفاع مشخص بریزید.
الکل متر را داخل محلول قرار دهید (شاخص اندازه گیری دستگاه نباید با دیواره ها یا انتهای ظرف در تماس باشد)
بعد از تنظیم و غوطه ور شدن شاخص دستگاه در محلول، مقدار اندازه گیری شده را بخوانید.

نحوه سنجش الکل در محلول، طبق درصد حجم الکل در حجم مایع سنجیده می شود. برای مثال، اگر 100 لیتر مایع الکل یا آب در دمای 20 درجه سانتی گراد داشته باشیم و الکل سنج مقدار 50 VOL را نشان دهد، 50 لیتر الکل خالص در دمای 20 درجه سانتی گراد داریم و بقیه مایع آب است. 

نکات استفاده از الکل سنج

برای اندازه گیری الکل محلول، علاوه بر یک دستگاه الکل سنج به یک دماسنج نیز نیاز است، زیرا همه الکل سنج ها یک نقطه ای دارند که در آن دما کالیبره شده اند و در هنگام کار با دستگاه باید به آن دما توجه شود

بنابر این قبل از هر کار ابتدا باید دمای محلول را اندازه گیری کنیم. باید دمای محلول را به دمای کالیبراسیون نوشته بر روی الکل سنج برسانیم و یا به ازای هر 5 درجه دمای بیشتر، به مقدار الکل خوانده شده 1% اضافه کنیم و بر عکس.

نکته بعدی ارتفاع ظرف و تمیز بودن آن است، هم چنین قطر دهانه ظرف به اندازه ای باشد که الکل سنج آزادانه بتواند داخل آن شناور باشد. ظرف حاوی محلول نیز باید روی سطح صاف قرار گرفته باشد

بعد از اینکه الکل سنج درداخل ظرف محلول به صورت شناور در آمد، سطح محلول که روی بدنه مدرج الکل سنج قرار گرفته است را می خوانیم. این مقدار نشان دهنده درصد الکل در محلول می باشد.

اگر دقت کنید، پشت دستگاه نیز یک درجه بندی دیگر به رنگ قرمز دارد، که از مقیاس های مورد استفاده در اروپا بوده است. نام این مقیاس کارتیر می باشد.  

راستی آزمایی الکل سنج

یکی از راه های راستی آزمایی دستگاه الکل سنج استفاده از آب مقطر است. برای این کار، الکل سنج را داخل یک ظرف آب مقطر شناور می کنیم. در صورتی که میزان الکل آب مقطر را برابر با صفر نشان دهد، عملکرد آن درست و بدون ایراد است. 

منابع: 1-Gahane shimi.com

        2-Abin.ir

اسپکتروفتومتر

اسپکتروفتومتر چیست؟

دستگاهی می باشد که شدت نور را به صورت تابعی از طول موج اندازه گیری می نماید. اساس کار این دستگاه این گونه می باشد که با تابش الکترو مغناطیسی باعث جذب مواد شده و از روی شدت جذب هر ماده مقدار ماده یا همان غلظت ماده تعیین خواهد شد.

این دستگاه امکان این را نیز دارد که غلظت ای فوق العاده کوچک را نیز اندازه گیری نماید. بنابراین در تجزیه و تحلیل عنصرهای مولکولی همانند DNA و RNA نیز کاربرد دارد. بنابراین کاربرد اصلی آن در آزمایشگاه بیوشیمی می باشد.

اساس کار دستگاه اسپکتروفتومتر:

به صورت کلی میزان نور جذب شده در یک ماده در حالت مایع بستگی به این دارد که غلظت آن در مایع چقدر می باشد. 

 در صورتیکه ماده جامد باشد ابتدا باید در یک حلال شفاف حل شود تا به راحتی بتوانیم اندازه گیری نماییم. نمونه به همراه حلال در یک ظرف شفاف شیشه ای و یا ظرفی از جنس کوارتز ریخته می شود و در مقابل نور عبوری دستگاه اسپکتروفتومتر گذاشته می شود. در نظر داشته باشید که با استفاده از افزونه هایی بر روی دستگاه طیف سنج می توانیم نمونه های جامد و یا حتی گاز را هم آنالیز نماییم که در مقالات بعدی از رشنولب به آن خواهیم پرداخت.

چگونه غلظت ماده با اسپکتروفتومتری تعیین می شود؟

در فرایند اسپکتروفتومتری با استفاده از رابطه ای که تاثیری بر روی غلظت ماده و میزان جذب نور عبوری از آن دارد می توانیم به راحتی رابطه غلظت – جذب هر ماده شیمیایی را مشخص نماییم.

این دستگاه دارای دو نوع منبع برای تولید نمودن نور می باشد و همچنین برای تولید نور مرئی و مادون قرمز نیز که دارای طول موج 320 تا 1100 نانومتر باشند از لامپ های تنگستن یا هالوژن استفاده می شود. همچنین برای تولید امواج فرابنفش از لامپ دوتریوم با طول موج 190 تا 320 نانومتر استفاده می شود.

نوری که توسط این لامپ ها تولید می شود با استفاده از مونوکروماتور ها فیلتر می شود و سپس در طول مسیر با استفاده از چند منشوری و توری پراش، طول موج خاصی انتخاب و از شکاف عبور و یا حتی از متمرکز کننده پرتو عبور می نماید.

اجزای دستگاه اسپکتروفتومتر:

·        منبع نور یا لامپ اسپکتروفتومت

نقش منبع نور در دستگاه اسپکتروفتومتر تولید انرژی تشعشعی می باشد. لامپ های تنگستنی محدوده طول موج گسترده ای را به صورت ممتد از خود منتشر می نمایند که این طول موج ها برای اندازه گیری در مناطق مختلف الکترمغناطیس و بخصوص در منطقه مرئی و فرابنفش استفاده می شود.

·        سیستم کنترل ولتاژ

در این روش طیف سنجی، باید شدت نور خروجی از لامپ ثابت باشد. چنانچه ولتاژ برق ورودی به دستگاه تغییر نماید، شدت نور لامپ نوشان پیدا میکند و باید تنظیم کننده ولتاژ در دستگاه نصب شود.

·        مونوکروماتور

این بخش دستگاه طیف سنج، نور تولیدی توسط لامپ را به پرتوهای تک رنگ تبدیل می نماید. این عمل معمولا توسط  منشور یا سیستم گریتینگ اجرا خواهد شد. این فیلترهای مونوکروماتورشیشه های رنگی هستند که بخش وسیعی از پرتوها را جذب کرده و فقط طول موج های محدودی را از خود عبور خواهد داد.

·        سیستم منشوری

منشور هایی که در روش های اسپکتروفتومتری به کار رفته اند، شیشه هایی با لبه‌ های تیز و به شکل هرمی هستند که به علت تفاوت در ضریب شکست، باعث تجزیه نور خواهند شد.

·        آشکارساز

وظیفه آشکارساز دستگاه اسپکتروفتومتر، تبدیل انرژی نورانی به الکتریکی می باشد. این تبدیل متناسب با شدت نور فرودی به سطح حساس آن ها صورت می گیرد. فوتوسل های آشکارساز، ترکیبی از مواد حساس به نور هستند که به صورت لایه ای سطح خارجی آن ها پوشش داده شده اند.

·        مفسر دستگاه اسپکتروفتومتر

ین دستگاه کار تفسیر انرژی الکتریکی خروجی از آشکارساز و نمایش داده ها به شکل قابل تفسیر برای کاربر می باشد. به طور معمول داده ها به شکل نموداری که شدت نور را برحسب میزان جذب نور نمایش می دهند، ارائه می شوند.

دستگاه ویسکومتر

وسکوزیمتر یا گرانروی سنج

ویسکوزیمتر(گرانروی سنج) :

دستگاهی است که میزان ویسکوزیته هر سیالی را اندازه گیری می کند، اندازه گیری ویسکوزیته برای تعیین کیفیت محصولات کااربرد دارد.

انواع سیالات:

سیالات یا دارای گرانروی ثابت هستند که به سیالات نیوتنی معروف هستند یا فاقد گرانروی ثابتند که سیالات غیر نیوتنی نامیده می شوند. در سیالات نیوتنی رابطه بین تنش و کرنش بصورت خطی است. در صورتی که در سیالات غیر نیوتنی این رابطه خطی معنی ندارد. در سیالات نیوتنی ویسکوزیته آنها با جریان یافتن تغییر می کند. لذا برای اندازه گیری ویسکوزیته این سیالات از نوع ویژه ای از دستگاه ویسکوزیمتر بنام رئومتر استفاده می شود.

روش کار با ویکوزیمتر

*ابزار اندازه گیری ویسکوزیته ساکن است و مایع ویسکوز حرکت می کند.

*مایع ویسکوز ساکن است و ابزار اندازه گیری ویسکوزیته درون آن حرکت می کند.

*معمولا" ساده ترین روش برای اندازه گیری ویسکوزیته جاری ساختن مایعات درون یک لوله موئین و اندازه گیری زمان عبور و حجم مایع مورد نظر است.

انواع ویسکوزیمترها

*ویسکوزیمترهای U شکل(استوالد)

این نوع ویسکوزیمتر به افتخار ویلیام استوالد بیشتر به اسم ویسکوزیمتر استوالد شناخته می شود که به ویسکوزیمترهای شیشه ای موئین هم معروفند. این ویسکوزیمتر بیشتر بصورت ویسکوزیمترهایی با جریان مستقیم یا معکوس تقسیم بندی می شوند.

ویسکوزیمترهایی با جریان مستقیم دارای یک مخزن در زیر شاخص ها هستند در صورتی که در ویسکوزیمترهای با جریان معکوس این مخزن در بالای نشانه هاست. نوع دیگر از ویسکوزیمترها وجود دارد که ترکیبی از دو نوع ویسکوزیمتر با جریان مستقیم و وویسکوزیمتر با جریان معکوس است، در ویسکوزیمترهای استوالد باتوجه به اینکه اندازه گیری دقیق ویسکوزیته از نظر علمی کار راحتی نیست معمولا" ویسکوزیته را بصورت نسبی انجام می دهند که معمولا" به این صورت است که مایعی بعنوان مرجع انتخاب می شود که مایعات دیگر نسبت به آن مورد اندازه گیری قرار می گیرند، لازم به ذکر است که مایع مرجع مایعی است که ویسکوزیته آن در درجه حرارت های مختلف بصورت دقیق اندازه گیری شده است.

*ویسکوزیمترهای لرزشی

مبنای کار این ویسکوزیمترها بر اساس اندازه گیری مقدار کاهش نوسانات الکترومغناطیسی لرزاننده هنگام لرزش در درون سیال مورد آزمایش است.

*ویسکوزیمترهای سقوطی

قانون استوکس اساس کار ویسکوزیمترهای سقوطی را تشکیل می دهد. سرعت یک ذره در حال ته نشینی در داخل یک سیال بطور مستقیم در ارتباط با نیروی ثقل، تفاوت بین چگالی آب و چگالی ذرات و توان دوم شعاع ذره است. سرعت ته نشینی بطور عکس در ارتباط با گرانروی سیال و یا همان ویسکوزیته مایع است.

*ویسکوزیمترهای دورانی(چرخشی)

این نوع ویسکوزیمتر بر اساس اندازه گیری میزان گشتاور مورد نیاز برای به چرخش درآوردن یک جسم خارجی درون سیال استوار است که می تواند راهی برای اندازه گیری ویسکوزیته سیال باشد. از انواع ویسکوزیمترهای دورانی می توان به ویسکوزیمترهای بروکفیلد و ویسکوزیمترهای استابینگر اشاره کرد.

در دمای 20 درجه سیایسیوس ویسکوزیته آب mpa.s1.002 است و ویسکوزیته جنبشی آن نسبت ویسکوزیته با دانسیته برابر با mm2/s1.0038است.

لازم به ذکر است مقادیر گفته شده جهت کالیبراسیون ویسکوزیمترها بکار می رود.

نگهداری و تعمیر ویسکوزیمترها

*از کار در مکانهایی که نوسانات برق وجود دارد پرهیز کنید.

*آب و مواد مرطوب بر روی دستگاه ریخته نشود.

*به دستگاه ضربه ای وارد نشود.

*با ولتاژ کم دستگاه روشن شود.

*از اتصال کوتاه مداوم خروجی جلوگیری گردد.

*بعد از اتمام کار دستگاه را بر روی off قرار داده و کابل برق را قطع کنید.

  شرایط محیطی کار با دستگاه ویسکوزیمتر

-برق تک فاز 12 آمپر

-محدوده دمایی 2 تا 45 درجه سانتیگراد

-رطوبت 12 تا 62 درصد

سختی سنج(TDS میتر)

سختی سنج آب یا TDS متر چیست؟

دستگاه سختی سنج یا TDS وسیله ای است جهت اندازه گیری مجموع ذرات محلول در مایعات که نشان دهنده ی یون های نمکی موجود در آب می باشد. TDS مخفف Total Dissolved Solid و به معنای کل جامدات محلول است که معادل مجموع غلظت همه یونهای موجود در آب می باشد که به وسیله سختی سنج ها می توان آن را اندازه گیری کرد. واحد سنجش سختی TDS میلیگرم در لیتر Mg/l می باشد که (PPM (part per thousand نیز نامیده می شود. با توجه به اینکه عبور مقدار سختی در آب از حد مجاز آن می تواند منجر به بروزخطراتی برای سلامتی انسان گردد، اندازه گیری مقدار سختی بوسیله سختی سنج ها با دقت بالا ، از موارد مورد توجهی می باشد.
سختی کلی بیانگر مقادیر یون های منیزیم و کلسیم حل شده در آب می باشد . در واقع سختی کلی وسیله ی سنجش یون های فلزاتی چون کلسیم ، منیزیم و روی می باشد که بر اثر عبور آب باران از میان سنگ ها به وجود می آیند .
در بیش تر آب ها ترکیبی از کلسیم ، منیزیم ، نمک و مقادیر کمی از سایر فلزات وجود دارد که این سختی ها به رسیدگی و جلوگیری از افزایش یون های محلول احتیاج دارد . ابتدا در آب سختی موقت شکل گرفته و با ورود کربنات به آب ، سختی کلی شکل می گیرد .

حداکثر مقدار مجاز TDS آب آشامیدنی در استاندارد آب شرب ذکر شده است. این مقدار در استاندارد آب شرب ایران 1500 و در شرایط ویژه 2000 میلی گرم در لیتر ذکر شده است.
با توجه به اینکه قلیایی، اسیدی و سختی محلول با هم رابطه ی مستقیم داشته و افزایش یکی از آنها سبب افزایش دو تای دیگر نیز می شود، بسیاری از دستگاه های سنجش توانایی اندازه گیری چندین پارامتر را دارا می باشند و اغلب می توانند قلیائیت، اسیدیته، کلرید، سختی کل، اکسیژن، کلر، آمونیاک، فسفات،هیدرازین را اندازه گیری کنند. این نوع دستگاه ها از نظر روش سنجش به دو گروه تقسیم می شوند:

۱- کیت حجم سنجی

رایج ترین و دقیقترین روش سنجش برای اندازه گیری غلظت یون ها در آب، کیت های حجم سنجی می باشند. در این روش از یک استوانه کوچک و ظرف های مجهز به قطره چکان استفاده می شود. استوانه تا خط نشانه از نمونه، پر و معرفهای لازم به آن اضافه می گردد. قطره قطره از محلول استاندارد به نمونه اضافه می شود. زمانی که تمام یون های مورد نظر با محلول استاندارد واکنش دهد، نمونه تغییر رنگ خواهد داد. این نقطه پایانی شناخته می شود. تعداد قطرات مصرفی از محلول استاندارد ضربدر ضریب مشخص، غلظت یون مورد نظر را تعین خواهد کرد.

2- کیت رنگ سنجی

توسط این نوع کیت، غلظت یون مورد نظر از طریق رنگ سنجی اندازه گیری می شود. مقدار معینی از معرفهای شیمیایی به نمونه اضافه می شوند، این معرفها با یون مورد نظر واکنش می دهد و رنگ خاصی ایجاد می کند، غلظت یون توسط مقایسه شدت رنگ ایجاد شده با نمونه رنگهای ظرف آزمایش تعیین می شود.

پارامترهای مهم در انتخاب سختی سنج

• قابلیت اندازه گیری پارامترهای مختلف( PH، , EC, TDS, ORP شوری, کنداکتیویمتر, سختی, هدایت)
• دقت اندازه گیری
• محدوده اندازه گیری
• قابلیت کالیبره کردن اتوماتیک
• داشتن استاندارد IP57 برای بدنه ضد آب و مقاوم ABS
• قابلیت اتصال به کامپیوتر
• قابلیت ثبت اطلاعات

TDS متر چگونه کار می کند؟

TDS متر با هدایت کار می کند و رسانایی آب را اندازه گیری می کند. با PPM (قطعات در هر میلیون) اندازه گیری می شود.
آب خالص H2O یا آب مقطر الکتریسیته را هدایت نمی کند ، بنابراین اگر یک دستگاه TDS متر در آب کاملاً مقطر غوطه ور شود ، در صورت وجود اثری از مواد معدنی در آب ، "0" یا تعداد بسیار کم حاصل می شود. این بار الکترون ها است که مواد معدنی منتقل کننده الکتریسیته را تشکیل می دهد. به طور خلاصه ، آب با مواد معدنی بیشتر برق بیشتری نسبت به آب بدون مواد معدنی هدایت می کند.
اگر نمک آشپزخانه را در یک آب مقطر قرار دهیم ، خواهیم دید که میزان خوانش TDS متر بسته به مقدار نمکی که اضافه می کنیم ، افزایش می یابد. افزودن نمک بسیار کم می تواند هدایت را به میزان قابل توجهی تغییر داده و مقدار آن را فقط با کمی نمک از 0 به 500 ppm تغییر دهد.

نمک یک کلرید سدیم است و از دو ماده معدنی تشکیل شده است. اگر این دو ماده معدنی ، سدیم و کلرید را به آب اضافه کنیم ، بار الکترونیکی این عناصر باعث هدایت الکتریسیته ، افزایش رسانایی و اندازه گیری TDS در آب می شود.

آیا می توان متوجه شد که چه مواد معدنی در آب با دستگاه TDS متر حل می شوند؟

نه. تشخیص مواد معدنی مختلف در آب امکان پذیر نیست. TDS متر یک اندازه گیری هدایت عمومی را محاسبه می کند که به مقدار کلی مواد معدنی محلول در آب بستگی دارد. بنابراین ، ما نمی توانیم بدانیم که کلسیم ، منیزیم یا پتاسیم ، مثلاً آب ، چه سطحی دارد.

آیا سختی سنج کیفیت آب را نشان می دهد؟

خیر. برای آگاهی از کیفیت آب ، لازم است تجزیه و تحلیل کاملی از آب انجام شود.

اگر یک TDS متر در یک لیوان آب بطری معدنی ضعیف غوطه ور شود ، مقدار قرائت بسیار کم خواهد شد ، در حدود 50 ppm.
اگر در آب بطری معدنی تری غوطه ور شود ، به تعداد ppm 500 می رسد.
اگر در آب معدنی بالا غوطه ور شود ، به عددی بالاتر از 1500 ppm می رسد.
در هر سه مورد آنها آب بطری مناسب برای مصرف اما با سطح مواد معدنی و رسانایی متفاوت هستند. ما نمی توانیم نتیجه بگیریم که آب با مواد معدنی کمتر از آب با مواد معدنی بیشتر بهتر است ، زیرا خواندن دستگاه TDS متر نتیجه ای در مورد کیفیت آنها ارائه نمی دهد.

 آیا می توان آلودگی را با TDS متر کشف کنید؟

نه ، زیرا این یک خوانش عمومی برای رسانایی است. برای شناسایی آلودگی لازم است تجزیه و تحلیل دقیق آب انجام شود. به همین دلیل در شبکه های آب آشامیدنی که معیارهای WHO را رعایت می کنند استفاده از فیلتر را محدود می کنند.

 با اندازه گیری TDS آب توسط دستگاه TDS متر حالت های زیر پیش می آید:

مقدار TDS زیر ۲۰۰ میلی گرم در لیتر( یاppm ) ، خوب و مقدار  ۱۰۰ میلی گرم در لیتر ، عالی است.

در صورتیکه مقدار TDS از این سطح خیلی پایین تر آید ( حدود ۲۰ یاکمتر ) ، به دلیل خروج مواد معدنی  ،

آب ph کمتری پیدا می کند و اسیدی تر یا خورنده می گردد.

این شرایط تغییر قابل توجهی نیز در طعم آب ایجاد می کند.

بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ وسط این نمودار است و نشان می دهد که اّب قابل مصرف است ( مناسب ) .

مقادیر بالای ۴۰۰ میلی گرم در لیتر ، آب را به عنوان غیر آشامیدنی معرفی می نماید.

و باید هر چه سریع تر جهت تعویض ممبران اقدام نمود.

TDSمتر چه چیزهایی را اندازه گیری نمی کند؟

TDSمتر، میزان آلوده بودن آب را تعیین نمی کند .

این دستگاه به شما نمی گوید که آیا آب سالم است یا نیست.

TDS متر ، مقدار کل مواد جامد محلول در آب را به صورت یون های محلول در ان اندازه گیری می کند

و از آنجا که معیار سنجش تنها بار یون ها می باشد ( و نه نوع آنها ) بنابراین نمیتواند بین مواد معدنی

مفیدی چون کلسیم ، منیزیم یا پتاسیم با مواد معدنی مضر و خطرناک مانند فلزات سنگینی چون سرب

یا کادمیوم و آلاینده هایی نظیرآفت کش ها یا مواد شیمیایی دارویی یا کروم شش ظرفیتی یا… تمیز قایل شود.

همچنین در دستگاه هایی که که در یک مرحله مجددا به آب مواد معدنی برگزیده و مفید اضافه می کنند

هنگام اندازه گیری TDS نمی توان تعیین نمود که چه مقدار از آن ، مربوط به املاح اولیه حذف نشده و

چه مقدار آن مربوط به مواد معدنی اضافه شده به آب است.

کالیبراسیون دستگاه سختی سنج(TDS میتر)

دستگاه های سختی سنج یا TDS ، نمیتوانند کاملا دقیق باشند و عدد بدست آمده از آنها ، حدودی می باشد . اگر بخواهیم به صورت دقیق مقدار TDS را اندازه گیری کنیم ، باید به روش های آزمایشگاهی و دقیق عمل کنیم . در دستگاه های سختی سنج ، ما درواقع EC آب ( هدایت الکتریکی آب ) را اندازه گیری می کنیم  و سپس با استفاده از فرمول TDS = K x EC ، میزان TDS بدست می آید . در این فرمول ، K یک متغیر است که در شرایط مختلف و در آبهای مختلف ، عدد متغییری دارد . شرکتهای مختلف در هنگام ساخت سختی سنج ، از یک متغییر ثابت استفاده میکنند و به همین علت ، دستگاه های TDS سنج مختلف ، ممکن است برای یک آب ، عددهای متفاوتی را نشان دهند که کاملا منطقی می باشد . همچنین ممکن است یک دستگاه در TDS های پایین ، عدد دقیقی را نشان دهد اما در TDS های بالا ، عدد آن خطای زیادی داشته باشد . معمولا ضریب K ، در دستگاه های سختی سنج 0.5 تا 0.6 انتخاب می شود .

اکنون با توجه به این خطای ذاتی دستگاه های TDS سنج ، بعضی از شرکتها از قابلیت کالیبره شدن برای آنها استفاده کرده اند . بوسیله این توانایی ، ما میتوانیم اقدام به تنظیم دقیق دستگاه سختی سنج کنیم تا خطای آنها به حداقل برسد . بخصوص تنظیم و کالیبره کردن دستگاه سختی سنج ، برای کارهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی توصیه می شود .

جهت کالیبره کردن دستگاه سختی سنج ، باید نکاتی را مد نظر داشته باشید که در زیر آمده است .

1- دستگاه سختی سنج شما ، قابلیت کالیبره شدن داشته باشد . اغلب دستگاه های سختی سنج ارزان قیمت ، قابلیت کالیبره شدن ندارند .

2- برای کالیبره شدن ، با توجه به آبی که قرار است مورد استفاده قرار دهید ، محلول را نیز در همان محدوده انتخاب کنید . به عنوان مثال ، اگر قرار است که آبی را مورد تست قرار دهید که در محدوده 800 تا 1000ppm قرار دارد ، بهتر است از مثلا محلول کالیبره 917ppm استفاده کنید . 

3- کالیبره شدن ربطی به باطری دستگاه ندارد و با تعویض باطری ، کالیبره شدن ضروری نیست.

هدایت سنج

هدایت سنج :

هدایت سنجی اندازه گیری هدایت الکترولیتی برای نظارت بر پیشرفت واکنش شیمیایی است.

هدایت سنجی کاربرد قابل توجهی در شیمی تحلیلی دارد، جایی که تیتراسیون هدایت سنجی یک روش استاندارد است. در روش معمول شیمی تحلیلی ، اصطلاح رسانش سنجی به عنوان مترادف تیتراسیون هدایت سنجی استفاده می شود ، در حالی که اصطلاح هدایت سنجی برای توصیف کاربردهای غیر تیتراسیون استفاده می شود.

هدایت سنجی اغلب برای تعیین هدایت کلی محلول یا تجزیه  وتحلیل نقطه انتهایی تیتراسیون که شامل یون ها است اعمال میشود.

رسانایی،جریان الکتریکی موجود در یک محلول است ،اما این مقدار به قدرت یونی مایع بستگی دارد.همچنین به اینکه کدام یون ها وجود دارند ،در چه غلظت و به چه شکلی مانند یون ها در چه حالت اکسیداسیون یا تحرک وجود دارد، تکیه میکند.

یون ها دارای بار الکتریکی منفی یا مثبت هستند، آنیون ها با بار منفی و کاتیون ها با بار مثبت هستند .

در آب های طبیعی ، یون هایی که به هدایت زیاد کمک می کنند از مواد معدنی و نمک های محلول حاصل می شوند.

تمام محلول های آبی تا حدی برق را هدایت می کنند. اندازه گیری توانایی یک راه حل برای هدایت الکتریسیته "رسانایی" نامیده می شود . افزودن الکترولیت ها مانند نمک ها ،اسیدها یا بازه ها به آب خالص رسانایی را افزایش می دهد و مقاومت را کاهش می دهد.

دستگاه هدایت سنج :

یک رسانا سنج (هدایت سنج ) میزان جریان الکتریکی یا رسانایی را در یک محلول اندازه گیری می کند. رسانایی در تعیین سلامت آب مفید است. این روش همچنین راهی برای اندازه گیری تغییرات یونی در روش های تصفیه فاضلاب در تصفیه خانه هااست .

دستگاه های رایج در هر تصفیه خانه یا آزمایشگاههای محیط زیست است.

اجزای دستگاه هدایت سنج :

دستگاه هدایت سنج به یک پروب ، معمولا دستی،برای اندازه گیری های میدانی یا در  محل مجهز شده است. مقاومت الکتریکی از محلول باعث افت ولتاژ می شود که توسط

دستگاه خوانده میشود. دستگاه هدایت سنج این میزان را به میلی ثانیه  یا میکروموس یا میلی یا میکرو سیمنس در هر سانتی متر تبدیل می کند. این مقدار کل مواد جامد محلول را نشان می دهد.کل مواد جامد محلول مقدار جامداتی است که می تواند از طریق فیلتر الیاف شیشه عبور کند. دو سلول الکترود متداول ترین سلول هدایت است. سلول های شیشه ای دارای الکترودهای ساخته شده از پلاتین هستند.

انواع دستگاه های هدایت سنج

دستگاه هدایت سنج تماسی

سنسور دستگاه هدایت سنج از نوع تماسی معمولاً از دو الکترود تشکیل شده است که از یکدیگر عایق بندی شده اند. الکترودها، به طور معمول فولاد ضد زنگ ۳۱۶، آلیاژ تیتانیوم – پالادیوم یا گرافیت، به طور خاص اندازه و فاصله دارند تا یک “ثابت سلول” شناخته شده فراهم کنند. از نظر تئوری، یک ثابت سلول، دو الکترود را توصیف می کند که هر کدام یک سانتی متر مربع مساحت دارند و یک سانتی متر از یکدیگر فاصله دارند..

دستگاه هدایت سنج بدون الکترود

نوع دستگاه هدایت سنج بدون الکترود با القای جریان متناوب در یک حلقه بسته محلول و اندازه گیری مقدار آن برای تعیین هدایت کار می کند. دستگاه هدایت سنج  Torroid A را هدایت می کند که جریان متناوب را در محلول القا می کند. این سیگنال AC در یک حلقه بسته از طریق سوراخ سنسور و محلول اطراف جریان می یابد. Torroid B مقدار جریان القایی را حس می کند که متناسب با هدایت محلول است. این سیگنال در متر پردازش می شود تا قرائت مربوطه نمایش داده شود.

کاربردهای هدایت سنجی و دستگاه های هدایت سنج:

نمک ها و مواد معدنی مختلف محلول در آب های طبیعی از نظر سهم خود در رسانایی

در غلظت هایی که معمولا مشاهده می شود یکسان هستند. این بدان معنی است که می توان از خواندن کنتور هدایت الکتریکی به عنوان شاخصی از مقدار کل ماده محلول در حلال استفاده کرد. برای آبی که از یک منبع گرفته می شود،این رابطه کاملا قابل تکرار و دقیق است و وسیله ای برای کنترل حد بالای مواد جامد مجاز در سیستم های گرمایش و سرمایش صنعتی با استفاده از آب در گردش مجدد است. آب به دلایل اقتصادی دوباره در گردش است، اما اگر تلفات تبخیر باعث شود سطح مواد جامد بیش از حد بالا برود،پوسته پوسته شدن و بارش نمک های مختلف اتفاق می افتد .بنابراین کنترل هدایت دریچه سیستم به کاربر این امکان را می دهد تا ضمن جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات ،به حداکثر اقتصاد برسد . برج های خنک کننده و دیگ های بخار از برنامه های معمول برای اندازه گیری با دستگاه هدایت سنج ، اما ممکن است در استخرهای شنا ،چشمه ها و سایر سیستم های آب بسته نیز استفاده شود.

کالیبراسیون :

کالیبراسیون منجر به قرائت دقیق تر می شود. برای کالیبراسیون دستگاه هدایت سنج، دستورالعمل های مربوط به آن را دنبال کنید.به طور کلی ، مراحل آسان و استاندارد است . دستگاه هدایت سنج معمولا دارای یک آیتم منو است که به شما امکان می دهد وارد حالت کالیبراسیون یا تنظیمات کناری شوید که می توانید با یک پیچ گوشتی یا ابزار کوچک آن را تنظیم کنید. پروب را در محلولی با مقدار رسانایی  و درجه حرارت مشخص قرار دهید و دستگاه هدایت سنج را بر روی آن رسانایی تنظیم کنید. بعضی اوقات چندین استاندارد لازم است. EPA 120.1  آژانس حفاظت از محیط زیست یک روش تحلیلی استاندارد را برای کالیبراسیون و اندازه گیری با استفاده از یک متر رسانایی ترسیم می کند.