استاندارد-ایزو-9001-ویرایش2015(استاندارد ایزو مدیریت‌ کیفیت‌ تولیدات و خدمات)

 استاندارد بین‌ المللی‌ ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥

مقدمه

کلیات

به‌ کارگیری‌ یک‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، یک‌ تصمیم‌ استراتژیک‌ برای‌ سازمان است‌ که‌ به‌ سازمان کمک‌ می‌ نماید تا عملکرد کلی‌ خود را بهبود داده و یک‌ مبنای‌ منطقی‌ برای‌ فعالیت‌ های‌ توسعه‌ پایدار فراهم‌ نماید.

مبنای‌ بالقوه استقرار مدیریت‌ کیفیت‌ براساس این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ برای‌ یک‌ سازمان شامل‌ موارد زیر می‌ باشد:

الف‌) توانایی‌ ارائه‌ مستمر محصولات و خدماتی‌ که‌ الزامات مشتری‌، قانونی‌ مقرراتی‌ را برآورده می‌ سازند

ب) تسهیل‌ فرصت‌ ها به‌ منظور افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌

ج)پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ های‌ مرتبط‌ با اهداف و محیط‌ سازمان

د) توانایی‌ اثبات انطباق با الزامات مشخص‌ شده سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ می‌ تواند توسط‌ طرف های‌ درون و برون سازمانی‌ مورد استفاده قرار گیرد.

مقصود این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ به‌ این‌ معنی‌ نیست‌ که‌ نیاز به‌ موارد زیر باشد:

•       یکسانی‌ در ساختار سیستم‌ های‌ مختلف‌ مدیریت‌ کیفیت‌

•       هم‌ راستایی‌ مستندات با ساختار بند به‌ بند این‌ استاندارد بین‌ المللی‌

•       استفاده از واژگان خاص این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ در سازمان

الزامات سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ مشخص‌ شده در این‌ استاندارد بین‌ المللی‌، مکمل‌ الزامات محصولات و خدمات می‌ باشد.

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ رویکرد فرآیند شامل‌ چرخه‌ PDCA (طرح ریزی‌، اجرا، بررسی‌ و اقدام) و تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ را بکار گرفته‌ است‌.

رویکرد فرآیندی‌ سازمان را قادر می‌ سازد تا اطمینان یابد که‌ منابع‌ کافی‌ به‌ فرآیندها اختصاص یافته‌ و مدیریت‌ می‌ شوند و فرصت‌ های‌ بهبود تعیین‌ شده بر روی‌ آن ها اقدام انجام می‌ گیرد.

تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌، سازمان را قادر می‌ سازد تا عواملی‌ که‌ می‌ توانند موجب‌ انحراف فرآیندها و سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ از نتایج‌ طرح ریزی‌ شده، شوند را تعیین‌ نموده و کنترل های‌ پیشگیرانه‌ ای‌ برای‌ به‌ حداقل‌ ساندن این‌ اثرات منفی‌ و استفاده حداکثر از فرصت‌ هایی‌ که‌ با آن ها به‌ وجود می‌ آیند به‌ کار گیرد.(رجوع کنید بند.الف‌.٤).

سامانه‌ آنلاین‌ مشاوره و صدور گواهینامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ ایزو                                                                                        www.isosystem.ir

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

برآورده سازی‌ مستمر الزامات و پرداختن‌ به‌ نیازها و انتظارات آینده، باعث‌ می‌ شود سازمان ها با چالش‌ قرار گرفتن‌ در یک‌ محیط‌ دارای‌ پیچیدگی‌ و پویایی‌ رو به‌ افزایش‌ مواجه‌ شوند. به‌ منظور دستیابی‌ به‌ این‌ هدف، سازمان علاوه بر اصلاح و بهبود، ممکن‌ است‌ از اشکال متنوعی‌ از بهبود، همچون تغییر اساسی‌، نوآوری‌ و سازمان دهی‌ مجدد ضروری‌ باشد.

در این‌ استاندارد بین‌ المللی‌، اشکال مختلف‌ فعل‌ ها به‌ صورت زیر استفاده می‌ شود:

•       ”باید” نشان دهنده یک‌ الزام است‌

•       ”بایستی‌” نشان دهنده یک‌ توصیه‌ است‌

•       ”ممکن‌ است‌” نشان دهنده یک‌ اجازه است‌

•       ”می‌ تواند” نشان دهنده یک‌ امکان یا قابلیت‌ است‌

اطلاعاتی‌ که‌ با ”یادآوری‌” نشان داده شده اند، برای‌ راهنمایی‌ در درک یا شفاف سازی‌ الزام مربوطه‌ می‌ باشند.

٠-١ اصول مدیریت‌ کیفیت‌

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ بر مبنای‌ اصول مدیریت‌ کیفیت‌ که‌ در استاندارد ٩٠٠٠ISO توصیف‌ شده اند، می‌ باشد.این‌ توصیف‌ ها شامل‌ شرح هر اصل‌، دلیل‌ اهمیت‌ هر یک‌ از اصول برای‌ سازمان، مثال هایی‌ از منافع‌ مرتبط‌ با این‌ اصول و مثال هایی‌ از اقدامات رایج‌ به‌ منظور بهبود عملکرد سازمان، هنگام به‌ کارگیری‌ این‌ اصول می‌ باشد.

اصول مدیریت‌ کیفیت‌ شامل‌ موارد زیر می‌ باشد:

•       تمرکز بر مشتری‌

•       رهبری‌

•       مشارکت‌ کارکنان

•       رویکرد فرآیندی‌

•       بهبود

•       تصمیم‌ گیری‌ مبتنی‌ بر شواهد

•       مدیریت‌ ارتباطات

٠-٢ رویکرد فرآیندی

٠-٢-١ کلیات

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ به‌ منظور افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌ از طریق‌ برآورده کردن الزامات وی‌، استفاده از رویکرد فرآیندی‌ را به‌ هنگام توسعه‌، اجرا و بهبود اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، ترویج‌ می‌ نماید.الزامات خاص ضروری‌ برای‌ به‌ کارگیری‌ رویکرد فرآیندی‌ در بخش‌ ٤, ٤ لحاظ شده است‌.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

درک و مدیریت‌ فرآیندهای‌ به‌ هم‌ وابسته‌ به‌ عنوان یک‌ سیستم‌، به‌ کارایی‌ و اثربخشی‌ سازمان در دستیابی‌ به‌ نتایج‌ مورد نظر آن کمک‌ می‌ نماید. این‌ رویکرد، سازمان را قادر می‌ سازد تا روابط‌ و وابستگی‌ های‌ متقابل‌ فرآیندهای‌ سیستم‌ را به‌ گونه‌ ای‌ کنترل نماید که‌ در نتیجه‌ آن، عملکرد کلی‌ سازمان بتواند افزایش‌ یابد

رویکرد فرآیندی‌ شامل‌ تعریف‌ و مدیریت‌ سیستماتیک‌ فرآیندها و تعاملات آن ها و در نتیجه‌ دستیابی‌ به‌ نتایج‌ مورد نظر مطابق‌ با خط‌ مشی‌ کیفیت‌ و جهت‌ گیری‌ استراتژیک‌ سازمان می‌ باشد.مدیریت‌ فرآیندها و سیستم‌ در کل‌ می‌ تواند از طریق‌ به‌ کارگیری‌ چرخه‌ PDCA (رجوع کنید بند ٠-٣-٢) و با تمرکز کلی‌ بر تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ (رجوع کنید بند ٠-٣-٣) و با هدف استفاده از فرصت‌ ها و جلوگیری‌ از نتایج‌ ناخواسته‌ انجام گردد.

استفاده از رویکرد فرآیندی‌ در سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، سازمان را قادر به‌ انجام موارد زیر می‌ نماید:

الف‌) درک و استمرار در برآورده کردن الزامات

ب) در نظر گرفتن‌ فرآیندها براساس ارزش افزوده

ج) دستیابی‌ به‌ عملکرد اثربخش‌ فرآیندها

د) بهبود فرآیندها بر مبنای‌ ارزیابی‌ داده ها و اطلاعات

شکل‌١- یک‌ نمایش‌ شماتیک‌ از هر گونه‌ فرآیند و تعامل‌ اجزای‌ آن را نشان می‌ دهد.برای‌ هر فرآیند، نقاط بررسی‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ که‌ برای‌ کنترل آن ضروری‌ اند، خاص همان فرآیند هستند و بسته‌ به‌ ریسک‌ های‌ مرتبط‌، از یکدیگر متفاوت هستند.

د)

چرخه‌ PDCA را می‌ توان به‌ طور مختصر به‌ صورت زیر تشریح‌ نمود:

•       طرح ریزی‌ : تعیین‌ اهداف سیستم‌ و فرآیندهای‌ آن و منابع‌ مورد نیاز برای‌ نتایج‌ در تطابق‌ با الزامات مشتری‌ و خط‌ مشی‌ های‌ سازمان و تعیین‌ و پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها

•       اجرا : استقرار آنچه‌ طرح ریزی‌ شده است‌

•       بررسی‌ : پایش‌ و (در صورت کاربرد) اندازه گیری‌ فرآیندها و محصولات و خدمات منتج‌، در مقابل‌ با خط‌ مشی‌ ها، اهداف، الزامات و فعالیت‌ های‌ طرح ریزی‌ شده و گزارش نتایج‌

•       اقدام : انجام اقداماتی‌ برای‌ بهبود عملکرد، در صورت نیاز

٠-٢-٣ تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌

برای‌ دستیابی‌ به‌ یک‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ اثربخش‌، تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ (رجوع کنید.بند الف‌.٤) ضروری‌ است‌.در نسخه‌ های‌ قبلی‌ این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ به‌ مفهوم تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ اشاره شده بود.به‌ عنوان مثال انجام اقدامات پیشگیرانه‌ برای‌ از بین‌ بردن عدم انطباق های‌ بالقوه، تجزیه‌ و تحلیل‌ هر عدم انطباق که‌ رخ می‌ دهد و اتخاذ اقدام برای‌ جلوگیری‌ از رخداد مجدد که‌ متناسب‌ با اثرات عدم انطباق است‌.

به‌ منظور انطباق با الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌، سازمان نیاز دارد تا اقداماتی‌ را برای‌ پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها طرح ریزی‌ و استقرار نماید.

پرداختن‌ توام به‌ فرصت‌ ها و ریسک‌ ها، پایه‌ ای‌ برای‌ افزایش‌ اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، دستیابی‌ به‌ نتایج‌ بهبود یافته‌ و جلوگیری‌ از تاثیرات منفی‌، ایجاد می‌ نماید.

فرصت‌ ها می‌ توانند در نتیجه‌ یک‌ وضعیت‌ مطلوب برای‌ دستیابی‌ به‌ یک‌ نتیجه‌ مورد نظر، به‌ وجود آیند.به‌ عنوان مثال مجموعه‌ ای‌ از شرایط‌ که‌ اجازه می‌ دهد سازمان مشتریان را جذب نماید، محصولات و یا خدمات جدیدی‌ را توسعه‌ دهد، ضایعات را کاهش‌ داده و بهره وری‌ را بهبود دهد.اقداماتی‌ که‌ برای‌ پرداختن‌ به‌ فرصت‌ ها انجام می‌ شود، می‌ تواند شامل‌ در نظر گرفتن‌ ریسک‌ های‌ مرتبط‌ نیز باشد.ریسک‌ اثر عدم قطعیت‌ است‌ و هر عدم قطعیتی‌ می‌ تواند اثرات مثبت‌ و منفی‌ داشته‌ باشد.یک‌ انحراف مثبت‌ به‌ وجود آمده از یک‌ ریسک‌ می‌ تواند یک‌ فرصت‌ را فراهم‌ آورد، اما نه‌ همه‌ اثرات مثبت‌ نتیجه‌ ی‌ ریسک‌ در فرصت‌ ها است‌.

٠-٤ ارتباط با سایر استانداردهای سیستم‌ مدیریت‌

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ از چارچوب توسعه‌ یافته‌ به‌ وسیله‌ سازمان بین‌ المللی‌ استانداردسازی‌ (ISO) به‌ منظور بهبود هم‌ ترازی‌ میان استانداردهای‌ بین‌ المللی‌ برای‌ سیستم‌ های‌ مدیریت‌ بکار گرفته‌ می‌ شود (رجوع کنید.بند الف‌.ا)

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ یک‌ سازمان را قادر می‌ سازد از رویکرد فرآیندی‌ در کنار چرخه‌ PDCA و تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ برای‌ هم‌ ترازی‌ یا یکپارچه‌ سازی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ خود با الزامات دیگر استانداردهای‌ سیستم‌ مدیریت‌ استفاده نماید.

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ به‌ صورت زیر با استانداردهای‌ ٩٠٠٠ ISO و ٩٠٠٤ ISO ارتباط دارد:

•       ٩٠٠٠ ISO سیستم‌ های‌ مدیریت‌ کیفیت‌-مبانی‌ و واژگان پیش‌ زمینه‌ ضروری‌ برای‌ درک و استقرار صحیح‌ این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ را فراهم‌ می‌ کند

•       ٩٠٠٤ ISO مدیریت‌ برای‌ موفقیت‌ پایدار یک‌ سازمان- یک‌ رویکرد مدیریت‌ کیفیت‌- راهنمایی‌ برای‌ سازمان هایی‌ است‌ که‌ برای‌ پیشرفت‌ فراتر از الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ را انتخاب می‌ کنند.

پیوست‌ ب- جزئیات سایر استانداردهای‌ لین‌ المللی‌ در زمینه‌ مدیریت‌ کیفیت‌ و سیستم‌ های‌ مدیریت‌ کیفیت‌ که‌ توسط‌ ١٧٦ISO/TC توسعه‌ یافته‌ اند را فراهم‌ می‌ آورد.

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌، الزامات مشخص‌ شده در سایر سیستم‌ های‌ مدیریتی‌ را شامل‌ نمی‌ شود مانند مدیریت‌ زیست‌ محیطی‌، بهداشت‌ شغلی‌ و مدیریت‌ ایمنی‌، یا مدیریت‌ مالی‌ است‌ را در برنمی‌ گیرد.

بر مبنای‌ این‌ استاندارد بین‌ المللی‌، برای‌ تعدادی‌ از صنایع‌، استانداردهای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ خاص آن صنایع‌ تدوین‌ شده است‌.برخی‌ از این‌ استانداردها، الزامات اضافه‌ تری‌ برای‌ سیستم‌ های‌ مدیریت‌ کیفیت‌ مشخص‌ کرده اند، در حالی‌ که‌ برخی‌ از این‌ استانداردها به‌ ارائه‌ راهنمایی‌ به‌ منظور به‌ کارگیری‌ این‌ استانداردها، به‌ ارائه‌ راهنمایی‌ به‌ منظور به‌ کارگیری‌ این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ در آن بخش‌ های‌ خاص محدود شده اند.

یک‌ ماتریس‌ نشان دهنده ارتباط متقابل‌ میان بندهای‌ این‌ ویرایش‌ استاندارد بین‌ المللی‌ و ویرایش‌ قبلی‌ آن (٢٠٠٨:٩٠٠١(ISO را می‌ توان بر روی‌ وب سایت‌ کمیته‌ فنی‌ ٢C١٧٦ISO/TC به‌ آدرس زیر یافت‌:

/public٠٢jsc١٧٦www.iso.org/tc

سیستم‌ های مدیریت‌ کیفیت‌-الزامات

١ - دامنه‌ کاربرد

این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ الزامات یک‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را مشخص‌ می‌ نماید، وقتی‌ که‌ یک‌ سازمان:

الف‌) نیاز دارد توانایی‌ اش در ارائه‌ مستمر محصولات و خدماتی‌ که‌ الزامات مشتری‌ و الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد را برآورده می‌ نمایند را اثبات نماید.

ب) به‌ دنبال آن است‌ که‌ از طریق‌ به‌ کارگیری‌ اثربخش‌ سیستم‌، شامل‌ فرآیندهایی‌ برای‌ بهبود سیستم‌ و تضمین‌ انطباق با الزامات مشتری‌ و الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد، رضایت‌ مشتری‌ را افزایش‌ دهد.

تمام الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ عمومی‌ هستند و به‌ نحوی‌ در نظر گرفته‌ شده اند که‌ برای‌ هر سازمانی‌ صرف نظر از نوع یا اندازه، یا محصولات و خدماتی‌ که‌ ارائه‌ می‌ دهند، کاربرد داشته‌ باشند.

یادآوری‌١ : در این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ واژگان ”محصول” یا ”خدمت‌” تنها به‌ محصولات یا خدماتی‌ اطلاق می‌ شود که‌ برای‌ مشتری‌ در نظر گرفته‌ شده یا توسط‌ وی‌ درخواست‌ شده باشد.

یادآوری‌٢ : الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ را می‌ توان با عنوان الزامات قانونی‌ بیان کرد.

٢ - مراجع‌ الزامی‌

مستندات زیر به‌ صورت جزئی‌ یا کلی‌، به‌ عنوان مراجع‌ الزامی‌ این‌ استاندارد بوده و به‌ کارگیری‌ آن ها لازم الاجراست‌.در مورد مراجع‌ دارای‌ تاریخ‌، تنها ویرایش‌ ذکر شده ی‌ آن ها کاربرد دارد.

در مورد مدارکی‌ که‌ بدون تاریخ‌ به‌ آن ها ارجاع داده شده، آخرین‌ ویرایش‌ مستندات ارجاع شده (شامل‌ هر نوع اصلاحیه‌ ای‌) کاربرد دارد.

٢٠١٥:٩٠٠١ ISO، سیستم‌ های مدیریت‌ کیفیت‌- مبانی‌ و واژگان

٣ - واژگان و تعاریف‌

برای‌ اهداف این‌ سند، واژگان و تعاریف‌ موجود در ٢٠١٥:٩٠٠١ ISO کاربرد دارد.

٤ - محیط‌ سازمان

٤-١ درک سازمان و محیط‌ آن

سازمان باید مسائل‌ درونی‌ و بیرونی‌ سازمان که‌ مرتبط‌ با مقصود و جهت‌ گیری‌ استراتژیک‌ آن هستند و توانایی‌ سازمان در دستیابی‌ به‌ نتیجه‌ (های‌) مورد انتظار از سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را تحت‌ تاثیر قرار می‌ دهند را تعیین‌ نماید.

سازمان باید اطلاعات مربوط به‌ این‌ مسائل‌ درون و برون سازمانی‌ را مورد پایش‌ و بازنگری‌ قرار دهد.

یادآوری‌ ١ : مسائل‌ می‌ توانند شامل‌ عوامل‌ مثبت‌ یا منفی‌ و یا شرایط‌ در نظر گرفته‌ شده باشد.

یادآوری‌ ٢ : درک محیط‌ بیرونی‌ سازمان را می‌ توان با در نظر گرفتن‌ مسائل‌ برآمده از محیط‌ های‌ قانونی‌، فن‌ آوری‌، رقابتی‌، تجاری‌، فرهنگی‌، اجتماعی‌ و اقتصادی‌، خواه بین‌ المللی‌، ملی‌، منطقه‌ ای‌ یا محلی‌ تسهیل‌ نمود.

یاداوری‌ ٣ : درک محیط‌ درونی‌ سازمان را می‌ توان با در نظر گرفتن‌ مسائل‌ مرتبط‌ به‌ ارزش ها، دانش‌ و عملکرد سازمان تسهیل‌ نمود.

٤-٢ درک نیازها و انتظارات طرف های ذینفع‌

به‌ سبب‌ تاثیر یا تاثیر بالقوه طرف های‌ ذینفع‌ بر توانایی‌ سازمان در ارائه‌ پیوسته‌ محصولات و خدماتی‌ که‌ نیازهای‌ مشتری‌ و الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد را برآورده می‌ کنند، سازمان باید موارد زیر را تعیین‌ نماید:

الف‌) طرف های‌ ذینفع‌ مرتبط‌ با سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

ب) الزامات این‌ طرف های‌ ذیفع‌ که‌ مرتبط‌ با سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ می‌ باشند

سازمان باید اطلاعات مربوط به‌ این‌ طرف های‌ ذینفع‌ و همچنین‌ الزامات مربوط به‌ آنان را مورد پایش‌ و بازنگری‌ قرار دهد.

٤-٣ تعیین‌ دامنه‌ کاربرد سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

سازمان باید مرزها و قابلیت‌ کاربرد سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را برای‌ ایجاد دامنه‌ کاربرد خود تعیین‌ نماید.هنگام تعیین‌ این‌ دامنه‌ کاربرد، سازمان باید موارد زیر را در نظر بگیرد :

الف‌) مسائل‌ درونی‌ و بیرونی‌ اشاره شده در بند ٤-١

ب) الزامات مرتبط‌ با طرف های‌ ذینفع‌ اشاره شده در بند ٤-٢

ج) محصولات و خدمات سازمان

اگر الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ در دامنه‌ کاربرد تعیین‌ شده قابل‌ اجرا باشد، سازمان باید تمام آن ها را به‌ کار گیرد.

دامنه‌ کاربرد سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ سازمان باید در دسترس باشد و به‌ عنوان اطلاعات مستند نگهداری‌ شود.دامنه‌ کاربرد باید انواع محصولات و خدمات تحت‌ پوشش‌ را بیان کرده و برای‌ هر یک‌ از الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ که‌ سازمان آن را در دامنه‌ کاربرد سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ غیرقابل‌ کاربرد مشخص‌ نماید، توجیهی‌ داشته‌ باشد.

انطباق با این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ تنها در صورتی‌ می‌ تواند مورد ادعا باشد که‌ الزاماتی‌ که‌ غیر قابل‌ کاربرد مشخص‌ شده اند، بر توانایی‌ یا مسئولیت‌ سازمان برای‌ اطمینان از انطباق محصولات و خدمات و افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌ تاثیری‌ نداشته‌ باشند.

٤-٤ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ و فرآیندهای آن

٤-٤-١ سازمان باید یک‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ شامل‌ فرآیندهای‌ مورد نیاز و تعاملات آن ها را مطابق‌ با الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ ایجاد، استقرار و نگهداری‌ و به‌ طور مداوم بهبود دهد.

سازمان باید فرآیندهای‌ مورد نیاز برای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ و کاربرد آن ها را در سرتاسر سازمان، تعیین‌ نماید و باید:

الف‌) ورودی‌ های‌ الزامی‌ و خروجی‌ های‌ مورد انتظار این‌ فرآیندها را تعیین‌ نماید

ب) توالی‌ و تعامل‌ این‌ فرآیندها را تعیین‌ نماید

ج) معیارها و روش های‌ مورد نیاز (از جمله‌ پایش‌، اندازه گیری‌ و شاخص‌ های‌ عملکرد مرتبط‌) به‌ منظور حصول اطمینان از اجرای‌ اثربخش‌ و کنترل این‌ فرآیندها را تعیین‌ و بکار گیرد.

د) منابع‌ مورد نیاز برای‌ این‌ فرآیندها را تعیین‌ کرده و از در دسترس بودن آن ها اطمینان حاصل‌ نماید.

ه) مسئولیت‌ ها و اختیارات را برای‌ این‌ فرآیندها تخصیص‌ دهد.

و) ریسک‌ ها و فرصت‌ های‌ اشاره شده مطابق‌ با الزامات بند ٦-١ را تعیین‌ نماید.

ز) این‌ فرآیندها را ارزیابی‌ نماید و جهت‌ دستیابی‌ به‌ نتایج‌ مورد انتظار تغییرات مورد نیاز را استقرار نماید. ح) فرآیندها و سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را بهبود دهد.

٤-٤-٢ سازمان باید به‌ میزان لازم :

الف‌) اطلاعات مستند را برای‌ پشتیبانی‌ از اجرای‌ فرآیندها نگهداری‌ نماید.

ب) اطلاعات مستند را جهت‌ حصول اطمینان از اینکه‌ فرآیندها مطابق‌ طرح ریزی‌ در حال اجرا هستند، حفظ‌ نماید.

٥ - رهبری

٥-١ رهبری و تعهد

٥-١-١ کلیات

مدیریت‌ ارشد باید رهبری‌ و تعهد را در خصوص سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را با انجام موارد زیر اثبات نماید: الف‌) پذیرش پاسخگویی‌ برای‌ اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

ب) حصول اطمینان از اینکه‌ خط‌ مشی‌ کیفیت‌ و اهداف کیفیت‌ برای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ ایجاد شده اند و با محیط‌ سازمان و جهت‌ گیری‌ استراتژیک‌ سازمان سازگارند.

ج) حصول اطمینان از یکپارچگی‌ الزامات سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ با فرآیندهای‌ کسب‌ و کار سازمان د) ترویج‌ استفاده از رویکرد فرآیندی‌ و تفکر مبتنی‌ بر ریسک‌ ه) حصول اطمینان از اینکه‌ منابع‌ مورد نیاز برای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ در دسترس هستند

و) اطلاع رسانی‌ در خصوص اهمیت‌ مدیریت‌ کیفیت‌ اثربخش‌ و انطباق با الزامات سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ ز) حصول اطمینان از اینکه‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ به‌ نتایج‌ مورد نظر دست‌ می‌ یابد ح) مشارکت‌ دادن، هدایت‌ و پشتیبانی‌ از کارکنان، به‌ منظور کمک‌ به‌ اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ ط) ترویج‌ بهبود

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

ی‌) پشتیبانی‌ از سایر نقش‌ های‌ مدیریتی‌ مرتبط‌ برای‌ نشان دادن رهبری‌ آن ها به‌ نحوی‌ که‌ در حوزه های‌ مسئولیت‌ آن ها کاربرد دارد

یادآوری‌: اشاره به‌ ”کسب‌ و کار” در این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ می‌ تواند به‌ تفسیر عام به‌ معنی‌ آن دسته‌ از فعالیت‌ هایی‌ باشد که‌ در هسته‌ مقصود وجودی‌ سازمان هستند، خواه سازمان عمومی‌ باشد، خواه خصوصی‌، انتفاعی‌ و یا غیرانتفاعی‌.

٥-١-٢ تمرکز بر مشتری

مدیریت‌ ارشد باید رهبری‌ و تعهد خود را در خصوص تمرکز بر مشتری‌ با حصول اطمینان از موارد زیر اثبات نماید: الف‌) الزامات مشتری‌ و الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد تعیین‌، درک و به‌ طور مستمر برآورده می‌ شوند.

ب) ریسک‌ ها و فرصت‌ هایی‌ که‌ می‌ توانند بر انطباق محصولات و خدمات و توانایی‌ افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌ تاثیرگذار باشند تعیین‌ شده و به‌ آن ها پرداخته‌ می‌ شود.

ج) تمرکز بر افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌ نگه‌ داشته‌ می‌ شود.

٥-٢ خط‌ مشی‌

٥-٢-١ ایجاد خط‌ مشی‌ کیفیت‌

مدیریت‌ ارشد باید یک‌ خط‌ مشی‌ کیفیت‌ را ایجاد، اجرا و نگهداری‌ نماید که‌ :

الف‌) متناسب‌ با مقصود و محیط‌ سازمان باشد و از جهت‌ گیری‌ استراتژیک‌ سازمان پشتیبانی‌ نماید. ب) چارچوبی‌ برای‌ تعیین‌ اهداف کیفی‌ ارائه‌ نماید.

ج) شامل‌ تعهد به‌ برآوردن الزامات قابل‌ کاربرد باشد.

د) شامل‌ تعهد به‌ بهبود مستمر سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ باشد.

٥-٢-٢ اطلاع رسانی‌ خط‌ مشی‌ کیفیت‌

خط‌ مشی‌ کیفیت‌ باید :

الف‌) در قالب‌ اطلاعات مستند در دسترس بوده و نگهداری‌ شود. ب) در درون سازمان اطلاع رسانی‌، درک و به‌ کار گرفته‌ شود. ج) به‌ صورت مناسبی‌ در دسترس طرف های‌ ذینفع‌ مربوطه‌ باشد.

٥-٣ نقش‌ ها، مسئولیت‌ ها و اختیارات سازمانی‌

مدیریت‌ ارشد باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ مسئولیت‌ ها و اختیارات برای‌ نقش‌ های‌ مربوطه‌ در درون سازمان تخصیص‌ داده شده، به‌ اطلاع رسیده و در ک شده اند.

مدیریت‌ ارشد باید برای‌ موارد زیر مسئولیت‌ ها و اختیاراتی‌ تخصیص‌ دهد:

الف‌) حصول اطمینان از اینکه‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ با الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ انطباق دارد.

ب) حصول اطمینان از اینکه‌ فرآیندها در حال ارائه‌ خروجی‌ های‌ مورد نظرشان هستند.

ج) گزارش دهی‌ در مورد عملکرد سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ و فرصت‌ های‌ بهبود (به‌ بند ١٠-١ رجوع کنید) به‌ ویژه برای‌ مدیریت‌ ارشد.

د) حصول اطمینان از ترویج‌ تمرکز بر مشتری‌ در سرتاسر سازمان.

ه) حصول اطمینان از حفظ‌ یکپارچگی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ هنگامی‌ که‌ تغییراتی‌ در سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ طرح ریزی‌ و اجرا شده است‌.

٦ - طرح ریزی

٦-١ اقدامات مربوط به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها

٦-١-١ در زمان طرح ریزی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، سازمان باید مسائل‌ اشاره شده در بند ٤-١ و الزامات اشاره شده در بند ٤-٢ را در نظر گرفته‌ و ریسک‌ ها و فرصت‌ هایی‌ که‌ باید به‌ آن ها پرداخته‌ شود را به‌ منظور رسیدن به‌ موارد زیر تعیین‌ نماید:

الف‌) تضمین‌ این‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ می‌ تواند به‌ نتیجه‌ های‌ مورد نظر خود دست‌ یابد.

ب) افزایش‌ اثرات مطلوب

ج) پیشگیری‌ یا کاهش‌ اثرات نامطلوب

د) دستیابی‌ به‌ بهبود

٦-١-٢ سازمان باید موارد زیر را طرح ریزی‌ نماید:

الف‌) اقداماتی‌ برای‌ پرداختن‌ به‌ این‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها

ب) یکپارچگی‌

١) یکپارچه‌ سازی‌ و اجرای‌ این‌ اقدامات در فرآیندهای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ (رجوع کنید به‌ بند ٤-٤)

٢) ارزیابی‌ اثربخشی‌ این‌ اقدامات

اقدامات انجام شده برای‌ پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها باید متناسب‌ با اثرات بالقوه بر انطباق محصولات و خدمات باشند.

یادآوری‌١: گزینه‌ های‌ پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها می‌ تواند شامل‌ موارد زیر باشد: اجتناب از ریسک‌، قبول ریسک‌ به‌ منظور دنبال کردن یک‌ فرصت‌، حذف منبع‌ ریسک‌، تغییر احتمال وقوع یا عواقب‌ آن، به‌ اشتراک گذارب ریسک‌ یا حفظ‌ ریسک‌ با تصمیم‌ آگاهانه‌

یادآوری‌٢: فرصت‌ ها می‌ تواند منجر به‌ شیوه های‌ جدید، راه اندازی‌ محصولات جدید، گشایش‌ بازارهای‌ جدید، پرداختن‌ به‌ مشتریان جدید، ایجاد مشارکت‌ ها، استفاده از فناوری‌ جدید و دیگر امکانات مطلوب و مناسب‌ برای‌ پرداختن‌ به‌ نیازهای‌ سازمان یا مشتریان آن شوند.

٦-٢ اهداف کیفیت‌ و طرح ریزی جهت‌ دستیابی‌ به‌ آن ها

٦-٢-١ سازمان باید اهداف کیفیت‌ را در بخش‌ ها، سطوح و فرآیندهای‌ مورد نیاز برای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، ایجاد نماید.

اهداف کیفیت‌ باید:

الف‌) با خط‌ مشی‌ کیفیت‌ سازگار باشند

ب) قابل‌ اندازه گیری‌ باشند

ج) الزامات قابل‌ کاربرد را در نظر بگیرند

د) مرتبط‌ با انطباق محصولات و خدمات و افزایش‌ رضایت‌ مشتری‌ باشند

ه) مورد پایش‌ قرار گیرند

و) اطلاع رسانی‌ شوند

ز) به‌ صورت مناسبی‌ به‌ روزآوری‌ شوند

سازمان باید اطلاعات مستندی‌ در خصوص اهداف کیفیت‌ نگهداری‌ نماید.

٦-٢-٢ در زمان طرح ریزی‌ چگونگی‌ دستیابی‌ به‌ اهداف کیفیت‌، سازمان باید موارد زیر را تعیین‌ نماید:

الف‌) چه‌ (کارهایی‌) انجام خواهد شد

ب) چه‌ منابعی‌ مورد نیاز خواهد بود ج)چه‌ کسانی‌ مسئول خواهند بود د) چه‌ زمانی‌ .تکمیل‌ خواهد شد ه) چگونه‌ نتایج‌ ارزیابی‌ خواهند شد

٦-٣ طرح ریزی تغییرات

هنگامی‌ که‌ سازمان نیاز به‌ تغییرات در سیستم‌ مدیریت‌ را تعیین‌ می‌ نماید، تغییرات باید به‌ صورت برنامه‌ ریزی‌ شده انجام شود (رجوع کنید بند ٤-٤)

سازمان باید موارد زیر را در نظر بگیردک

الف‌) مقصود از تغییرات و پیامدهای‌ احتمالی‌ آن ها

ب) یکپارچگی‌ سیستم‌ مدیریت‌

ج) در دسترس بودن منابع‌

٧ - پشتیبانی‌

٧-١ منابع‌

٧-١-١ کلیات

سازمان باید منابع‌ لازم را جهت‌ ایجاد، استقرار، نگهداری‌ و بهبود مستمر سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را تعیین‌ و فراهم‌ نماید.سازمان باید موارد زیر را در نظربگیرد:

الف‌) قابلیت‌ ها و محدودیت‌ های‌ منابع‌ داخلی‌ موجود

ب) چه‌ نیازمندی‌ هایی‌ از تامین‌ کنندگان برون سازمانی‌ تامین‌ شود

٧-١-٢ کارکنان

سازمان باید افراد لازم را جهت‌ استقرار اثربخش‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ خود و اجرا و کنترل فرآیندهای‌ آن، تعیین‌ و فراهم‌ نماید.

٧-١-٣ زیرساخت‌ ها

سازمان باید زیرساخت‌ لازم جهت‌ اجرای‌ فرآیندها و دستیابی‌ به‌ انطباق محصولات و خدمات خود را تعیین‌، فراهم‌ و نگهداری‌ نماید.

یادآوری‌: زیرساخت‌ می‌ تواند شامل‌ موارد زیر باشد: الف‌) ساختمان ها و تاسیسات مرتبط‌ ب) تجهیزات از جمله‌ سخت‌ افزارها و نرم افزارها ج) منابع‌ حمل‌ نقل‌ د) فناوری‌ اطلاعات و ارتباطات

٧-١-٤ محیط‌ اجرای فرآیندها

سازمان باید زیرساخت‌ لازم جهت‌ اجرای‌ فرآیندها و دستیابی‌ به‌ انطباق محصولات و خدمات خود را تعیین‌، فراهم‌ و نگهداری‌ نماید.

یادآوری‌: یک‌ محیط‌ مناسب‌ می‌ تواند ترکیبی‌ از عوامل‌ انسانی‌ و فیزیکی‌ مانند موارد باشد: الف‌) عوامل‌ اجتماعی‌ (به‌ عنوان مثال تبعیض‌، آرام، غیرتهاجمی‌)

ب) عوامل‌ روانی‌ (به‌ عنوان مثال استرس کاهنده، پیشگیری‌ از خستگی‌ و حفاظت‌ کننده از نظر احساسی‌) ج)عوامل‌ فیزیکی‌ (به‌ عنوان مثال دما، گرما، رطوبت‌، نور، جریان هوا، بهداشت‌، صدا) این‌ عوامل‌ بسته‌ به‌ محصولات و خدماتی‌ که‌ ارائه‌ می‌ شوند، می‌ توانند متفاوت باشند.

٧-١-٥ منابع‌ پایش‌ و اندازه گیری

٧-١-٥-١ کلیات

هنگامی‌ که‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ به‌ منظور تصدیق‌ انطباق محصولات و خدمات با الزامات مشخص‌ شده استفاده می‌ شود، سازمان باید منابع‌ لازم جهت‌ حصول اطمینان از دستیابی‌ به‌ نتایج‌ معتبر و قابل‌ اعتماد را تعیین‌ و فراهم‌ نماید.

سازمان باید اطمینان یابد که‌ منابع‌ فراهم‌ شده:

الف‌) برای‌ آن نوع مشخصی‌ از فعالیت‌ های‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ که‌ در حال انجام است‌ مناسب‌ می‌ باشند.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

ب) جهت‌ اطمینان از تداوم تناسب‌ آن ها با مقاصدشان، نگهداری‌ می‌ شوند.

سازمان باید اطلاعات مستند مناسبی‌ را به‌ عنوان شواهدی‌ از تناسب‌ منابع‌ پایش‌ و اندازه گیری‌، حفظ‌ نماید.

٧-١-٥-٢ قابلیت‌ ردیابی‌ اندازه گیری

هنگامی‌ که‌ قابلیت‌ ردیابی‌ یک‌ الزام باشد یا توسط‌ سازمان به‌ عنوان یک‌ بخش‌ اساسی‌ از کسب‌ اطمینان از اعتبار نتایج‌ اندازه گیری‌ در نظر گرفته‌ شده است‌، تجهیزات اندازه گیری‌ باید:

الف‌) در فواصل‌ زمانی‌ مشخص‌ یا قبل‌ از استفاده، با استانداردهای‌ اندازه گیری‌ قابل‌ ردیابی‌ به‌ استانداردهای‌ اندازه گیری‌ بین‌ المللی‌ یا ملی‌، کالیبره یا تصدیق‌ شوند، هنگامی‌ که‌ چنین‌ استانداردهایی‌ وجود نداشته‌ باشند، مبنای‌ استفاده شده جهت‌ کالیبراسیون یا تصدیق‌، باید به‌ صورت اطلاعات مستند، حفظ‌ شود.

ب) جهت‌ تعیین‌ وضعیت‌ آن ها شناسایی‌ شوند

ج) در مقابل‌ تنظیمات، آسیب‌ یا خرابی‌ که‌ وضعیت‌ کالیبراسیون و نتایج‌ اندازه گیری‌ های‌ پس‌ از آن را نامعتبر می‌ کند، محافظت‌ شوند.

هنگامی‌ که‌ مشخص‌ شود تجهیز اندازه گیری‌، برای‌ کاربرد مورد نظر نامناسب‌ است‌، سازمان باید اعتبار نتایج‌ اندازه گیری‌ های‌ قبلی‌ که‌ به‌ نحو نامطلوبی‌ تحت‌ تاثیر هستند را تعیین‌ نماید و باید در صورت لزوم اقدام مناسب‌ انجام دهد.

٧-١-٦ دانش‌ سازمانی‌

سازمان باید دانش‌ لازم جهت‌ اجرای‌ فرآیندها و دستیابی‌ به‌ انطباق محصولات و خدمات را تعیین‌ نماید.

این‌ دانش‌ باید نگهداری‌ شود و به‌ میزان لازم در دسترس قرار گیرد.

هنگام پرداختن‌ به‌ نیازها و روندهای‌ در حال تغییر، سازمان باید دانش‌ فعلی‌ خود را در نظر بگیرد و چگونگی‌ به‌ دست‌ آوردن و یا دسترسی‌ به‌ دانش‌ اضافی‌ لازم و به‌ هنگام سازی‌ مورد نیاز را تعیین‌ نماید.

یادآوری‌ ١: دانش‌ سازمانی‌، دانشی‌ است‌ که‌ خاص همان سازمان بوده و معمولا از طریق‌ تجربه‌ به‌ دست‌ می‌ آید.این‌ دانش‌، اطلاعاتی‌ است‌ که‌ به‌ منظور دستیابی‌ به‌ اهداف سازمان مورد استفاده قرار گرفته‌ و به‌ اشتراک گذاشته‌ می‌ شود.

یادآوری‌ ٢: دانش‌ سازمانی‌ می‌ تواند مبتنی‌ بر موارد زیر باشد:

الف‌) منابع‌ درون سازمانی‌ (به‌ عنوان مثال: سرمایه‌ فکری‌، مطالب‌ فراگرفته‌ شده از طریق‌ تجربه‌، آموخته‌ های‌ حاصل‌ از شکست‌ ها و پروژه های‌ موفق‌، ثبت‌ و به‌ اشتراک گذاشتن‌ دانش‌ و تجربه‌ های‌ مستند نشده، نتایج‌ حاصل‌ از بهبود در فرآیندها، محصولات و خدمات)

ب) منابع‌ برون سازمانی‌ (به‌ عنوان مثال : استانداردها، دانشگاه ها، اجلاس ها، دانش‌ جمع‌ آوری‌ شده از مشتریان یا تامین‌ کنندگان برون سازمانی‌)

٧-٢ شایستگی‌

سازمان باید:

الف‌) شایستگی‌ لازم برای‌ افرادی‌ که‌ تحت‌ کنترل سازمان کار می‌ کنند و بر روی‌ عملکرد و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ تاثیرگذار هستند را تعیین‌ نماید.

ب) اطمینان حاصل‌ نماید که‌ این‌ افراد از نظر تحصیلات، آموزش و یا تجربه‌ ی‌ مناسب‌، با شایستگی‌ هستند. ج) در صورت کاربرد، جهت‌ به‌ دست‌ آوردن شایستگی‌ لازم و ارزیابی‌ اثربخشی‌ اقدامات انجام شده، اقدام نماید. د) اطلاعات مستند مناسبی‌ را به‌ عنوان شواهد شایستگی‌ حفظ‌ نماید.

یادآوری‌: اقدامات قابل‌ کاربرد می‌ تواند به‌ عنوان مثال شامل‌ این‌ موارد باشد: فراهم‌ آوری‌ آموزش، مربی‌ گری‌، یا انتصاب مجدد افراد حاضر، یا استخدام یا عقد قرارداد با اشخاص با شایستگی‌.

٧-٣ آگاهی‌

سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ افرادی‌ که‌ تحت‌ کنترل سازمان کار می‌ کنند از موارد زیر آگاه هستند: الف‌) خط‌ مشی‌ کیفیت‌ ب) اهداف کیفیت‌ مرتبط‌

ج) سهم‌ آن ها در اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، از جمله‌ مزایای‌ عملکرد بهبود یافته‌ د) پیامدهای‌ عدم انطباق با الزامات سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

٧-٤ ارتباطات

سازمان باید ارتباطات درون و برون سازمانی‌ مرتبط‌ با سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را تعیین‌ نماید، از جمله‌: الف‌) درباره چه‌ چیزی‌ ارتباط برقرار نماید ب) چه‌ زمانی‌ ارتباط برقرار نماید ج) با چه‌ کسی‌ ارتباط برقرار نماید

سامانه‌ آنلاین‌ مشاوره و صدور گواهینامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ ایزو                                                                                        www.isosystem.ir

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

د) چگونه‌ ارتباط برقرار نماید

ه) چه‌ کسی‌ ارتباط برقرار نماید

٧-٥ اطلاعات مستند

٧-٥-١ کلیات

سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ سازمان باید شامل‌ موارد زیر باشد: الف‌) اطلاعات مستند الزام شده توسط‌ این‌ استاندارد بین‌ المللی‌

ب) اطلاعات مستند تعیین‌ شده توسط‌ سازمان که‌ برای‌ اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ ضروری‌ باشد

یادآوری‌: میزان اطلاعات مستند برای‌ یک‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ می‌ تواند از سازمانی‌ به‌ سازمان دیگر به‌ دلایل‌ زیر متفاوت باشد:

اندازه سازمان و نوع فعالیت‌ ها، فرآیندها، محصولات و خدمات آن

•       پیچیدگی‌ فرآیندها و تعاملات آن ها

•       شایستگی‌ افراد

٧-٥-٢ ایجاد و به‌ روزرسانی‌

•       هنگام ایجاد و به‌ روزرسانی‌ اطلاعات مستند، سازمان باید از مناسب‌ بودن موارد زیر اطمینان حاصل‌ نماید

•       الف‌) شناسایی‌ و توضیحات ( به‌ عنوان مثال: عنوان، تاریخ‌، نویسنده، یا شمارش مرجع‌)

•       ب) قالب‌ (به‌ عنوان مثال: زبان، ویرایش‌ نرم افزار، تصاویر) و رسانه‌ (به‌ عنوان مثال: کاغذی‌، الکترونیک‌)

•       ج) بازنگری‌ و تصویب‌ برای‌ تناسب‌ و کفایت‌

٧-٥-٣ کنترل اطلاعات مستند

٧, ٥, ٣, ١ اطلاعات مستند الزام شده توسط‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ و این‌ استاندارد بین‌ المللی‌ باید کنترل شود تا اطمینان حاصل‌ شود که‌:

الف‌) در مکان و زمان مورد نیاز، در دسترس و برای‌ استفاده مناسب‌ می‌ باشند ب) به‌ اندازه کافی‌ محافظت‌ شده است‌ (به‌ عنوان مثال: از دست‌ دادن محرمانگی‌، استفاده نادرست‌، یا از دست‌ دادن یکپارچگی‌)

٧, ٥, ٣, ٢ در صورت کاربرد، سازمان باید برای‌ کنترل اطلاعات مستند، فعالیت‌ های‌ زیر را انجام دهد:

سامانه‌ آنلاین‌ مشاوره و صدور گواهینامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ ایزو                                                                                        www.isosystem.ir

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

الف‌) توزیع‌، دسترسی‌، بازیابی‌ و استفاده

ب) ذخیره سازی‌ و محافظت‌، از جمله‌ محافظت‌ از خوانایی‌

ج) کنترل تغییرات (به‌ عنوان مثال کنترل ویرایش‌)

د) حفظ‌ و امحا

اطلاعات مستند دارای‌ منشاء برون سازمانی‌، که‌ توسط‌ سازمان برای‌ طرح ریزی‌ و اجرای‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ لازم تعیین‌ شده اند، باید به‌ نحو مناسبی‌ شناسایی‌ و کنترل شوند.

اطلاعات مستندی‌ که‌ به‌ عنوان شواهد انطباق حفظ‌ می‌ شوند باید در برابر تغییرات ناخواسته‌ محافظت‌ شوند.

یادآوری‌: دسترسی‌ می‌ تواند به‌ معنای‌ تصمیم‌ به‌ دادن اجازه ی‌ مشاهده صرف یک‌ اطلاعات مستند یا اعطای‌ اجازه و اختیار مشاهده و اعمال تغییر در آن اطلاعات مستند باشد.

٨-١ طرح ریزی و کنترل عملیات

سازمان باید فرآیندهای‌ (رجوع کنید بند ٤-٤) مورد نیاز جهت‌ برآورده سازی‌ الزامات ارائه‌ محصولات و خدمات و اجرای‌ اقدامات تعیین‌ شده در بند ٦ را از طریق‌ موارد زیر طرح ریزی‌، اجرا و کنترل نماید:

الف‌) تعیین‌ الزامات محصولات و خدمات

ب) ایجاد معیارهایی‌ برای‌:

١) فرآیندها

٢) پذیرش محصولات و خدمات

ج) تعیین‌ منابع‌ مورد نیاز برای‌ دستیابی‌ به‌ انطباق با الزامات محصول و خدمات

د) اجرای‌ کنترل فرآیندها مطابق‌ با معیارها

ه) تعیین‌، نگهداری‌ و حفظ‌ اطلاعات مستند به‌ میزان لازم به‌ منظور:

١) اطمینان حاصل‌ نماید که‌ فرآیندها به‌ صورت طرح ریزی‌ شده انجام شده اند.

٢) نشان دهد که‌ محصولا و خدمات با الزامات انطباق دارند.

خروجی‌ این‌ طرح ریزی‌ باید برای‌ عملیات سازمان مناسب‌ باشد.

سازمان باید تغییرات طرح ریزی‌ شده را کنترل و پیامدهای‌ ناشی‌ از تغییرات ناخواسته‌ را بازنگری‌ نموده و در صورت لزوم برای‌ کاهش‌ هرگونه‌ اثرات ناخواسته‌ اقدام نماید.

سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ فرآیندهای‌ برون سپاری‌ شده کنترل می‌ شوند (رجوع کنید بند ٨-٤)

٨-٢ الزامات محصولات و خدمات

٨-٢-١ ارتباط با مشتری

ارتباط با مشتریان باید شامل‌ موارد زیر باشد: الف‌) ارائه‌ اطلاعات مرتبط‌ با محصولات و خدمات

ب) رسیدگی‌ به‌ استعلام ها، قراردادها یا سفارش ها، از جملع‌ تغییرات ج) گرفتن‌ بازخورد مشتری‌ در خصوص محصولات و خدمات، از جمله‌ شکایات مشتری‌ د) رسیدگی‌ یا کنترل اموال مشتری‌ ه) ایجاد الزامات خاص برای‌ اقدامات احتمالی‌، هنگامی‌ که‌ مرتبط‌ باشد.

٨-٢-٢ تعیین‌ الزامات محصولات و خدمات

هنگامی‌ که‌ الزامات تعیین‌ شده برای‌ محصولات و خدماتی‌ به‌ مشتریان ارائه‌ می‌ شود، سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌: الف‌) الزامات محصولات و خدمات تعریف‌ شده اند، از جمله‌:

هر گونه‌ الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد آن هایی‌ که‌ توسط‌ سازمان ضروری‌ در نظر گرفته‌ شده

ب) سازمان می‌ تواند ادعاهایی‌ که‌ در خصوص محصولات و خدمات ارائه‌ می‌ نماید، برآورده نماید.

٨-٢-٣ بازنگری الزامات محصولات و خدمات

٨-٢-٣-١ سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ توانایی‌ برآوردن الزامات محصولات و خدماتی‌ که‌ به‌ مشتری‌ ارائه‌ می‌ دهد را دارد.سازمان باید قبل‌ از تعهد به‌ تامین‌ محصولات و خدمات به‌ مشتری‌، یک‌ بازنگری‌ انجام دهد، که‌ شامل‌ موارد زیر باشد:

الف‌) الزامات مشخص‌ شده توسط‌ مشتری‌، از جمله‌ الزامات مربوط به‌ فعالیت‌ های‌ تحویل‌ و پس‌ از تحویل‌

ب) الزاماتی‌ که‌ توسط‌ مشتری‌ بیان نشده اند ولی‌ برای‌ استفاده مشخص‌ شده یا مورد نظر ضروری‌ هستند، هنگامی‌ که‌ شناخته‌ شده باشند.

ج) الزامات مشخص‌ شده توسط‌ سازمان

د) الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد برای‌ محصولات و خدمات

ه) الزامات قرارداد یا سفارش که‌ با آنچه‌ قبلا بیان شده اند، مغایرت دارند.

سازمان باید اطمینان یابد که‌ الزامات قرارداد یا سفارشی‌ که‌ با آنچه‌ قبلا تعریف‌ شده بود، مغایرت دارند، حل‌ و فصل‌ شده اند.

هنگامی‌ که‌ مشتری‌ الزامات خود را به‌ صورت بیانه‌ ای‌ مکتوب بیان نکرده باشد، الزامات مشتری‌ باید قبل‌ از پذیرش توسط‌ سازمان تایید شود.

یادآوری‌: در برخی‌ موقعیت‌ ها، نظیر فروش اینترنتی‌، یک‌ بازنگری‌ رسمی‌ برای‌ هر سفارش غیرعملی‌ است‌. در عوض، بازنگری‌ می‌ تواند اطلاعات مرتبط‌ با محصول نظیر کاتالوگ ها را پوشش‌ دهد.

٨-٢-٣-٢ به‌ نحوی‌ که‌ قابل‌ کاربرد باشد، سازمان باید اطلاعات مستند مربوط به‌ موارد زیر را حفظ‌ نماید:

الف‌) نتایج‌ حاصل‌ از بازنگری‌ ها

ب) هرگونه‌ الزامات جدید محصولات و خدمات

٨-٢-٤ تغییرات الزامات محصولات و خدمات

هنگامی‌ که‌ الزامات محصولات و خدمات تغییر کند، سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ اطلاعات مستند مربوطه‌، اصلاح شده و افراد مربوطه‌ از الزامات تغییر یافته‌، آگاه می‌ شوند.

٨-٣ طراحی‌ و توسعه‌ محصولات و خدمات

٨-٣-١ کلیات

سازمان باید به‌ منظور حصول اطمینان از تامین‌ محصولات و خدمات بعدی‌، یک‌ فرآیند طراحی‌ و توسعه‌ را ایحجاد و نگهداری‌ نماید.

٨-٣-٢ طرح ریزی طراحی‌ و توسعه‌

سازمان باید در تعیین‌ مراحل‌ و کنترل ها برای‌ طراحی‌ و توسعه‌ موارد زیر را در نظر گیرد:

الف‌) ماهیت‌، مدت زمان و پیچیدگی‌ فعالیت‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌

ب) مراحل‌ مورد نیاز فرآیند از جمله‌ بازنگری‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ قابل‌ کاربرد ج) فعالیت‌ های‌ تصدیق‌ و صحه‌ گذاری‌ ضروری‌ در طراحی‌ و توسعه‌ د) مسئولیت‌ ها و اختیارات مورد بحث‌ در فرآیند طراحی‌ و توسعه‌

ه) منابع‌ مورد نیاز داخلی‌ و بیرونی‌ برای‌ طراحی‌ و توسعه‌ محصولات و خدمات و) نیاز به‌ کنترل ارتباط بین‌ افراد درگیر در فرآیند طراحی‌ و توسعه‌ ز) نیاز به‌ مشارکت‌ مشتریان و کاربران در فرآیند طراحی‌ و توسعه‌ ح) الزامات برای‌ فراهم‌ نمودن محصولات و خدمات بعدی‌

ط) سطحی‌ از کنترل که‌ مشتریان و سایر طرف های‌ ذینفع‌ مرتبط‌، از فرآیند طراحی‌ و توسعه‌ انتظار دارند. ی‌) اطلاعات مستند مورد نیاز جهت‌ اثبات اینکه‌ الزامات طراحی‌ و توسعه‌ برآورده شده اند.

٨-٣-٣ ورودی های طراحی‌ و توسعه‌

سازمان باید الزامات ضروری‌ برای‌ هر یک‌ از انواع محصولات و خدماتی‌ که‌ باید طراحی‌ و توسعه‌ داده شود را تعیین‌ نماید.سازمان باید موارد زیر را در نظر بگیرد:

الف‌) الزامات کارکردی‌ و عملکردی‌ ب) اطلاعات حاصله‌ از فعالیت‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ مشابه‌ قبلی‌ ج) الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌

د) استانداردها یا آئین‌ نامه‌ ای‌ که‌ سازمان متعهد به‌ اجرای‌ آن ها شده است‌ ه) عواقب‌ بالقوه شکست‌ ناشی‌ از ماهیت‌ محصولات و خدمات ورودی‌ ها باید برای‌ مقاصد طراحی‌ و توسعه‌ کافی‌، کامل‌ و بدون ابهام باشند. تعارض بین‌ ورودی‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ باید حل‌ و فصل‌ شود.

سازمان باید اطلاعات مستند ورودی‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ را حفظ‌ نماید.

٨-٣-٤ کنترل های طراحی‌ و توسعه‌

سازمان باید بر فرآیند طراحی‌ و توسعه‌ کنترل هایی‌ اعمال نماید تا اطمینان حاصل‌ نماید که‌

الف‌) نتایجی‌ که‌ به‌ دست‌ می‌ آید، تعریف‌ می‌ شود

ب) بازنگری‌ ها به‌ منظور ارزیابی‌ توانایی‌ نتایج‌ طراحی‌ و توسعه‌ برای‌ برآورده نمودن الزامات انجام شده است‌.

ج) به‌ منظور حصول اطمینان از اینکه‌ خروجی‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ الزامات ورودی‌ را برآورده می‌ نماید، فعالیت‌ های‌ تصدیق‌ انجام می‌ شود.

د) به‌ منظور حصول اطمینان از اینکه‌ محصولات و خدمات نتیجه‌ شده، الزامات مربوط به‌ کاربرد مشخص‌ شده و استفاده مورد نظر را برآورده می‌ نمایند، فعالیت‌ های‌ صحه‌ گذاری‌ انجام می‌ شود.

ه) اقدامات ضروری‌ بر روی‌ مشکلات شناسایی‌ شده در طی‌ فعالیت‌ های‌ بازنگری‌ یا تصدیق‌ و صحه‌ گذاری‌، انجام می‌ شود.

و) اطلاعات مستند این‌ فعالیت‌ ها حفظ‌ می‌ شود.

یادآوری‌: بازنگری‌ ها، تصدیق‌ و صحه‌ گذاری‌ طراحی‌ و توسعه‌ مقاصد متمایزی‌ دارند.بسته‌ به‌ اینکه‌ برای‌ محصولات و خدمات سازمان به‌ چه‌ صورت مناسب‌ باشد، این‌ فعالیت‌ ها می‌ توانند به‌ صورت جداگانه‌ و یا ترکیبی‌ انجام شود.

٨-٣-٥ خروجی‌ های طراحی‌ و توسعه‌

سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ خروجی‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌:

الف‌) الزامات ورودی‌ را برآورده می‌ کند

ب) برای‌ فرآیندهای‌ بعدی‌ تامین‌ محصولات و خدمات کافی‌ می‌ باشد

ج) در موارد مقتضی‌، شامل‌ الزامات پایش‌ و اندازه گیری‌ و معیارهای‌ پذیرش باشند یا به‌ آن ها ارجاع دهند.

د) ویژگی‌ های‌ محصولات و خدمات برای‌ مقصود مورد نظر و استفاده ایمن‌ و صحیح‌ از آن ها ضروری‌ هستند را مشخص‌ می‌ نمایند.

سازمان باید اطلاعات مستند خروجی‌ های‌ طراحی‌ و توسعه‌ را حفظ‌ نماید.

٨-٣-٦ تغییرات طراحی‌ و توسعه‌

سازمان باید تغییرات انجام شده درحین‌ و یا پس‌ از طراحی‌ و توسعه‌ محصولات و خدمات را به‌ میزانی‌ که‌ اطمینان حاصل‌ نماید هیچ‌ تاثیر منفی‌ بر انطباق با الزامات وجود ندارد، شناسایی‌، بازنگری‌ و کنترل نماید.

سازمان باید اطلاعات مستند مربوط به‌ موارد زیر را حفظ‌ نماید: الف‌) تغییرات طراحی‌ و توسعه‌ ب) نتایج‌ بازنگری‌ ها ج) مجوز تغییرات

د) اقدامات انجام شده جهت‌ جلوگیری‌ از اثرات نامطلوب

٨-٤ کنترل فرآیندها، محصولات و خدمات تامین‌ شده بیرونی‌

٨-٤-١ کلیات

سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ فرآیندها، محصولات و خدماتی‌ که‌ از بیرون سازمان تامین‌ می‌ شوند، با الزامات انطباق دارند.

سازمان باید در مواقع‌ زیر کنترل هایی‌ که‌ باید بر روی‌ فرآیندها، محصولات و خدماتی‌ که‌ بیرون سازمانی‌ تامین‌ می‌ شوند را تعیین‌ نماید:

الف‌) محصولات و خدماتی‌ که‌ توسط‌ ارائه‌ دهندگان بیرونی‌ برای‌ استفاده در محصولات و خدمات خود سازمان تامین‌ می‌ شوند.

ب) محصولات و خدماتی‌ توسط‌ ارائه‌ دهندگان بیرونی‌ مستقیما برای‌ مشتریان از طرف سازمان تامین‌ می‌ شود

ج) در نتیجه‌ تصمیم‌ گیری‌ سازمان، یک‌ فرآیند و یا بخشی‌ از یک‌ فرآیند، توسط‌ ارائه‌ دهنده بیرونی‌ انجام شود.

سازمان باید معیارهایی‌ را جهت‌ ارزیابی‌، انتخاب، پایش‌ عملکرد و ارزیابی‌ مجدد ارائه‌ دهندگان بیرونی‌ براساس توانایی‌ آن ها در تامین‌ فرآیندها، محصولات و خدمات با توجه‌ به‌ الزامات، تعیین‌ و به‌ کار گیرد.

سازمان باید اطلاعات مستند این‌ فعالیت‌ ها و هرگونه‌ فعالیت‌ ضروری‌ حاصل‌ از ارزیابی‌ ها را حفظ‌ نماید.

٨-٤-٢ نوع و میران کنترل

سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ فرآیندها، محصولات و خدماتی‌ که‌ از بیرون سازمانی‌ تامین‌ شده اند، بر توانایی‌ سازمان در ارائه‌ مداوم محصولات و خدمات منطبق‌ به‌ مشتریانش‌ تاثیر نامطلوب نمی‌ گذارد.

سازمان باید:

الف‌) اطمینان حاصل‌ نماید که‌ فرآیندهایی‌ که‌ بیرون سازمان تامین‌ می‌ شوند، تحت‌ کنترل سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ سازمان باقی‌ می‌ ماند

ب) کنترل هایی‌ که‌ می‌ خواهد بر روی‌ ارائه‌ دهنده بیرونی‌ و بر روی‌ خروجی‌ به‌ دست‌ آمده، اعمال کند را تعریف‌ نماید ج) موارد زیر را در نظر داشته‌ باشد:

١- تاثیر بالقوه فرآیندها، محصولات و خدمات برون سپاری‌ شده بر توانایی‌ سازمان در برآورده سازی‌ مداوم الزامات مشتری‌ و الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌ قابل‌ کاربرد

٢- اثربخشی‌ کنترل های‌ اعمال شده توسط‌ ارائه‌ دهنده بیرونی‌

د) به‌ منظور حصول اطمینان از اینکه‌ الزامات توسط‌ فرآیندها، محصولات و خدمات برون سپاری‌ شده برآورده می‌ شوند، تصدیق‌ یا دیگر فعالیت‌ های‌ ضروری‌ دیگر را تعیین‌ نماید.

٨-٤-٣ اطلاعات برای ارائه‌ هنده بیرونی‌

سازمان باید قبل‌ از اطلاع رسانی‌ به‌ ارائه‌ دهنده بیرونی‌، از کفایت‌ الزامات اطمینان حاصل‌ نماید. سازمان باید در خصوص موارد زیر، الزامات خود را به‌ اطلاع ارائه‌ دهنده بیرونی‌ برساند:

الف‌) فرآیندها، محصولات و خدماتی‌ که‌ باید تامین‌ شود ب) تائید (موارد زیر):

١) محصولات و خدمات ٢) روش ها، فرآیندها و تجهیزات

ترخیص‌ محصولات و خدمات ج) شایستگی‌ ها از جمله‌ تائید صلاحیت‌ افراد مورد نیاز

د) تعاملات ارائه‌ دهنده بیرونی‌ با سازمان ه) کنترل و پایش‌ عملکرد ارائه‌ دهندگان بیرونی‌ که‌ توسط‌ سازمان به‌ کار گرفته‌ شده اند.

و) فعالیت‌ های‌ تصدیق‌ یا صحه‌ گذاری‌ که‌ سازمان یا مشتری‌ می‌ خواهند در محل‌ ارائه‌ دهنده بیرونی‌ انجام دهند.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

٨-٥ تولید و ارائه‌ خدمات

٨-٥-١ کنترل تولید و ارائه‌ خدمات

سازمان باید تولید و ارائه‌ خدمات را در شرایط‌ کنترل شده ای‌ اجرا نماید.

به‌ نحوی‌ که‌ قابل‌ کاربرد باشد، شرایط‌ کنترل شده شامل‌ موارد زیر می‌ باشد:

الف‌) در دسترس بودن اطلاعات مستندی‌ که‌ موارد زیر را تعریف‌ می‌ کند:

ویژگی‌ های‌ محصولاتی‌ که‌ باید تولید شوند، خدماتی‌ که‌ باید ارائه‌ شوند یا فعالیت‌ هایی‌ که‌ باید انجام گیرند

نتایجی‌ که‌ باید به‌ دست‌ آیند

ب) در دسترس بودن و استفاده از منایع‌ مناسب‌ پایش‌ و اندازه گیری‌

ج) اجرای‌ فعالیت‌ های‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ در مراحل‌ مناسب‌ برای‌ تصدیق‌ اینکه‌ معیار کنترل فرآیندها یا خروجی‌ ها و معیارهای‌ پذیرش محصولات و خدمات برآورده شده اند.

د) استفاده از زیرساخت‌ و محیط‌ مناسب‌ برایاجرای‌ فرآیندها

ه) انتصاب افراد شایسته‌، از جمله‌ هرگونه‌ تائید صلاحیت‌ مورد نیاز

و) صحه‌ گذاری‌ و صحه‌ گذاری‌ مجدد دوره ای‌ توانایی‌ دستیابی‌ به‌ نتایج‌ طرح ریزی‌ شده برای‌ فرآیند تولید و ارائه‌ خدمات، در جای‌ که‌ خروجی‌ به‌ دست‌ آمده را نمی‌ توان با پایش‌ و اندازه گیری‌ بعدی‌ تصدیق‌ کرد.

ز) اجرای‌ فعالیت‌ هایی‌ به‌ منظور جلوگیری‌ از خطای‌ انسانی‌

ح) اجرای‌ فالیت‌ های‌ ترخیص‌، تحویل‌ و پس‌ از تحویل‌

٨-٥-٢ شناسایی‌ و ردیابی‌

هنگامی‌ که‌ برای‌ اطمینان از انطباق محصولات و خدمات ضروری‌ باشد، سازمان باید از روش مناسب‌ برای‌ شناسایی‌ خروجی‌ ها استفاده نماید.سازمان باید وضعیت‌ خروجی‌ ها را در رابطه‌ با الزامات پایش‌ و اندازه گیری‌ در سرتاسر تولید و ارائه‌ خدمات، شناسایی‌ نماید.

هنگامی‌ که‌ ردیابی‌ الزام باشد، سازمان باید خروجی‌ ها را با شناسه‌ منحصر به‌ فردی‌ کنترل نماید و اطلاعات مستندی‌ که‌ برای‌ ردیابی‌ ضروری‌ است‌ را حفظ‌ نماید.

٨-٥-٣ اموال متعلق‌ به‌ مشتری یا ارائه‌ دهندگان بیرونی‌

سازمان باید اموال متعلق‌ به‌ مشتری‌ یا ارائه‌ دهنده بیرونی‌ را تا هنگامی‌ که‌ آن اموال تحت‌ کنترل یا مورد استفاده سازمان هستند، مراقبت‌ نماید.

سازمان باید اموال مشتری‌ یا ارائه‌ دهنده بیرونی‌ را که‌ برای‌ استفاده یا به‌ کار بردن در محصولات و خدمات ارائه‌ شده اند را شناسایی‌، تصدیق‌، محافظت‌ و حراست‌ نماید.

هنگامی‌ که‌ اموال مشتری‌ یا ارئه‌ دهنده بیرونی‌ گم‌ شود، آسیب‌ ببیند یا دیگر برای‌ استفاده مناسب‌ نباشد، سازمان باید این‌ مسئله‌ را به‌ مشتری‌ یا ارائه‌ دهنده بیرونی‌ گزارش نماید و اطلاعات مستند آنچه‌ رخ داده است‌ را حفظ‌ نماید.

یادآوری‌: اموال مشتری‌ یا ارائه‌ دهنده بیرونی‌ می‌ تواند شامل‌ مواد، اجزاء، ابزارها و تجهیزات، محل‌ مشتریان، اموال معنوی‌ و داده های‌ شخصی‌ باشند.

٨-٥-٤ محافظت‌

سازمان باید خروجی‌ ها را در طی‌ تولید و ارائه‌ خدمات، به‌ میزانی‌ که‌ برای‌ اطمینان از انطباق با الزامات ضروری‌ است‌، محافظت‌ نماید.

٨-٥-٥ فعالیت‌ های پس‌ از تحویل‌

سازمان باید الزامات فعالیت‌ های‌ پس‌ از تحویل‌ مرتبط‌ با محصولات و خدمات را برآورده نماید.

در تعیین‌ میزان فعالیت‌ های‌ پس‌ از تحویل‌ مورد نیاز، سازمان باید موارد زیر را در نظر بگیرد:

الف‌) الزامات قانونی‌ و مقرراتی‌

ب) پیامدهای‌ بالقوه ناخواسته‌ در خصوص محصولات و خدمات

ج) ماهیت‌، استفاده و دوره عمر مورد نظر محصولات و خدمات

د) الزامات مشتری‌

ه) بازخورد مشتری‌

یادآوری‌: فعالیت‌ های‌ پس‌ از تحویل‌ شامل‌ اقدامات مرتبط‌ با اعطای‌ گارانتی‌، تعهدات قراردادی‌ مانند خدمات تعمیر و نگهداری‌ و خدمات تکمیلی‌ مانند بازیافت‌ یا امحای‌ نهایی‌ می‌ باشد.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

٨-٥-٦ کنترل تغییرات

سازمان باید تغییرات را برای‌ تولید و ارائه‌ خدمات، به‌ میزانی‌ که‌ برای‌ تضمین‌ تداوم در انطباق با الزامات ضرئری‌ است‌، بازنگری‌ و کنترل نماید.

سازمان باید اطلاعات مستندی‌ را که‌ تشریح‌ کننده نتایج‌ بازنگری‌ تغییرات، فرد (افراد) دارای‌ اختیار در مورد تغییر، و هرگونه‌ اقدام لازم برآمده از بازنگری‌ می‌ باشد، را حفظ‌ نماید.

٨-٦ ترخیص‌ محصولات و خدمات

سازمان باید ترتیبات طرح ریزی‌ شده را در مراحل‌ مناسب‌ اجرا نماید تا تصدیق‌ نماید که‌ الزامات محصول و خدمت‌ برآورده شده اند.

تا هنگامی‌ که‌ ترتیبات طرح ریزی‌ شده به‌ طور رضایت‌ بخشی‌ کامل‌ نشده اند، ترخیص‌ محصولات و خدمات به‌ مشتری‌ نباید صورت پذیرد، مگر اینکه‌ غیر از این‌ توسط‌ فرد مجاز و در صورت کاربرد توسط‌ مشتری‌ تائید شده باشد.

سازمان باید اطلاعات مستند ترخیص‌ محصولات و خدمات را حفظ‌ نماید، این‌ اطلاعات مستند باید شامل‌ (موارد زیر باشد):

الف‌) شواهد انطباق با معیارهای‌ پذیرش

ب) قابلیت‌ ردیابی‌ به‌ فرد (افراد) صادرکننده مجوز ترخیص‌

٨-٧ کنترل خروجی‌ های نامنطبق‌

٨-٧-١ سازمان باید اطمینان حاصل‌ نماید که‌ خروجی‌ هایی‌ که‌ با الزامات خود انطباق ندارند، شناسایی‌ و کنترل می‌ شوند تا از استفاده یا تحویل‌ ناخواسته‌ آن ها جلوگیری‌ شود.

سازمان باید اقدام مناسبی‌ بر مبنای‌ ماهیت‌ عدم انطباق و اثر آن بر انطباق محصولات و خدمات انجام دهد.این‌ (اقدام) همچنین‌ باید به‌ محصولات و خدمات نامنطبقی‌ که‌ پس‌ از تحویل‌ محصولات، حین‌ ارائه‌ خدمات یا پس‌ از آن شناسایی‌ می‌ شوند، نیز اعمال می‌ شود.

سازمان باید با خروجی‌ های‌ نامنطبق‌ به‌ یک‌ یا چند روش زیر برخورد نماید:

الف‌) اصلاح

ب) جداسازی‌، محدودسازی‌، عودت یا تعلیق‌ ارائه‌ محصولات و خدمات

ج) اطلاع رسانی‌ به‌ مشتری‌

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

د) کسب‌ مجوز پذیرش برای‌ شرایط‌ ارفاقی‌

هنگامی‌ که‌ خروجی‌ های‌ نامنطبق‌ اصلاح شده اند، انطباق با الزامات باید مورد تصدیق‌ قرار گیرد.

٨-٧-٢ سازمان باید اطلاعات مستندی‌ را حفظ‌ نماید که‌:

الف‌) شرح عدم انطباق

ب) شرح اقدام های‌ انجام شده

ج) شرح هرگونه‌ مجوزهای‌ ارفاقی‌ کسب‌ شده

د) اختیار تصمیم‌ گیری‌ اقدام در خصوص عدم انطباق را شناسایی‌ نماید.

٩- ارزیابی‌ عملکرد

٩-١ پایش‌، اندازه گیری، تحلیل‌ و ارزیابی‌

٩-١-١ کلیات

سازمان باید موارد زیر را تعیین‌ نماید:

الف‌) چه‌ چیزی‌ نیاز به‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ دارد.

ب) روش های‌ پایش‌، اندازه گیری‌، تحلیل‌ و ارزیابی‌ مورد نیاز، به‌ منظور حصول اطمینان از نتایج‌ معتبر

ج) چه‌ هنگامی‌ نتایج‌ حاصل‌ از پایش‌ و اندازه گیری‌ باید تحلیل‌ و ارزیابی‌ شوند.

سازمان باید عملکرد و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را ارزیابی‌ نماید.

سازمان باید اطلاعات مستند مناسبی‌ را به‌ عنوان شواهدی‌ از نتایج‌ حفظ‌ نماید.

٩-١-٢ رضایتمندی مشتری

سازمان باید برداشت‌ مشتری‌ از میزان برآورده شدن نیازها و انتظارات وی‌ را پایش‌ نماید. سازمان باید روش هایی‌ برای‌ دریافت‌، پایش‌ و بازنگری‌ این‌ اطلاعات تعیین‌ نماید.

یادآوری‌: مثال هایی‌ از پایش‌ برداشت‌ مشتری‌ می‌ تواند شامل‌ نظرسنجی‌ از مشتری‌، بازخورد مشتری‌ در خصوص محصولات و خدمات تحویل‌ داده شده، جلسات با مشتریان، تحلیل‌ سهم‌ بازار، تعریف‌ و تمجیدها، مطالب‌ گارانتی‌ و گزارش های‌ فروشنده ها باشد.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

٩-١-٣ تجزیه‌ تحلیل‌ و ارزیابی‌

سازمان باید داده های‌ مناسب‌ و اطلاعات به‌ دست‌ آمده از پایش‌ و اندازه گیری‌ را تحلیل‌ و ارزیابی‌ نماید.

نتایج‌ تحلیل‌ باید جهت‌ ارزیابی‌ موارد زیر استفاده شوند:

الف‌) انطباق محصولات و خدمات

ب) میزان رضایت‌ مشتری‌

ج) عملکرد و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

د) اینکه‌ آیا طرح ریزی‌ به‌ طور اثربخش‌ اجرا شده است‌

ه) اثربخشی‌ اقدامات انجام شده به‌ منظور پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها

و) عملکرد ارائه‌ دهندگان بیرونی‌

ز) نیاز به‌ بهبود سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

یادآوری‌: روش های‌ تحلیل‌ داده می‌ توانند شامل‌ تکنیک‌ های‌ آماری‌ باشد.

٩-٢ ممیزی داخلی‌

٩-٢-١ سازمان باید برای‌ تهیه‌ اطلاعات، ممیزی‌ های‌ داخلی‌ را در فواصل‌ طرح ریزی‌ شده اجرا نماید، که‌ آیا سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

الف‌) با موارد زیر انطباق دارد:

١) الزامات خود سازمان در خصوص سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ آن

٢) الزامات این‌ استاندارد بین‌ المللی‌

ب) به‌ گونه‌ ای‌ اثربخش‌ استقرار و نگهداری‌ می‌ شود.

٩-٢-٢ سازمان باید:

الف‌) برنامه‌ یا برنامه‌ های‌ ممیزی‌، شامل‌ تواتر، روش ها، مسئولیت‌ ها، الزامات طرح ریزی‌ شده و گزارش دهی‌ را طرح ریزی‌، ایجاد، استقرار و نگهداری‌ نماید که‌ باید اهمیت‌ فرآیندهای‌ مربوطه‌، تغییرات تاثیرگذار بر سازمان و نتایج‌ ممیزی‌ های‌ قبلی‌ را در نظر بگیرد.

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

ب) معیارهای‌ ممیزی‌ و دامنه‌ هر ممیزی‌ را تعریف‌ نماید.

ج) به‌ منظور حصول اطمینان از واقع‌ بینی‌ و بی‌ طرفی‌ فرآیند ممیزی‌، ممیزین‌ را انتخاب و ممیزی‌ ها را اجرا نماید. د) اطمینان حاصل‌ نماید که‌ نتایج‌ ممیزی‌ ها به‌ مدیریت‌ مربوطه‌ گزارش می‌ شوند.

ه) اصلاحات و اقدام اصلاحی‌ مناسب‌ را بدون تاخیر بی‌ مورد انجام دهد.

و) اطلاعات مستندی‌ را به‌ عنوان شواهدی‌ از اجرای‌ برنامه‌ ممیزی‌ و نتایج‌ ممیزی‌، حفظ‌ نماید.

یادآوری‌: برای‌ راهنمایی‌ به‌ استاندارد ١٩٠١١ISO مراجعه‌ نمایید.

٩-٣ بازنگری مدیریت‌

٩-٣-١ کلیات

مدیریت‌ ارشد باید سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ سازمان را در فواصل‌ طرح ریزی‌ شده، مورد بازنگری‌ قرار دهد تا از تداوم مناسب‌ بودن، کفایت‌، اثربخشی‌ و سازگاری‌ با جهت‌ گیری‌ استراتژیک‌ سازمان، اطمینان حاصل‌ نماید.

٩-٣-٢ ورودی های بازنگری مدیریت‌

بازنگری‌ مدیریت‌ باید با در نظر گرفتن‌ موارد زیر طرح ریزی‌ و اجرا شود: الف‌) وضعیت‌ اقدامات از بازنگری‌ های‌ مدیریت‌ قبلی‌ ب) تغییرات در مسائل‌ داخلی‌ و بیرونی‌ مرتبط‌ با سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

ج) اطلاعات مربوط به‌ عملکرد و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌، از جمله‌ روندهای‌ مربوط به‌: ١) رضایت‌ مشتری‌ و بازخورد طرف های‌ ذینفعان مربوطه‌ ٢) میزانی‌ که‌ اهداف کیفیت‌ برآورده شده اند ٣) عملکرد فرآیندها و انطباق محصولات و خدمات ٤) عدم انطباق ها و اقدام اصلاحی‌ ٥) نتایج‌ پایش‌ و اندازه گیری‌ ٦) نتایج‌ ممیزی‌

سامانه‌ آنلاین‌ مشاوره و صدور گواهینامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ ایزو                                                                                        

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

٧) عملکرد ارائه‌ دهندگان بیرونی‌ د) کیفیت‌ منابع‌

ه) اثربخشی‌ اقدامات انجام شده برای‌ پرداختن‌ به‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ ها ( رجوع کنید بند ٦-١) و) فرصت‌ هایی‌ برای‌ بهبود

٩-٣-٣ خروجی‌ های بازنگری مدیریت‌

خروجی‌ های‌ بازنگری‌ مدیریت‌ باید شامل‌ تصمیمات و اقدامات مرتبط‌ با موارد زیر باشد: الف‌) فرصت‌ های‌ بهبود ب) هرگونه‌ نیاز به‌ تغییر سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ ج) منابع‌ مورد نیاز

سازمان باید اطلاعات مستندی‌ را به‌ عنوان شواهد بازنگری‌ های‌ مدیریت‌، حفظ‌ نماید.

١٠- بهبود

١٠-١ کلیات

سازمان باید فرصت‌ های‌ بهبود را تعیین‌ و انتخاب نماید و اقدامات لازم جهت‌ برآوردن الزامات مشتری‌ و افزایش‌ رضایتمندی‌ مشتری‌ را انجام دهد.

این‌ امر باید شامل‌ موارد زیر باشد:

الف‌) بهبود محصولات و خدمات به‌ منظور برآورده سازی‌ الزامات و نیز پرداختن‌ به‌ نیازها و انتظارات آینده ب) اصلاح، جلوگیری‌ یا کاهش‌ اثرات نامطلوب ج) بهبود عملکرد و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌

یادآوری‌: مثال هایی‌ از بهبود می‌ تواند شامل‌ اصلاح، اقدام اصلاحی‌، بهبود مستمر، تغییر اساسی‌ ( پیشرفت‌ غیرمنتظره تغییر)، نوآوری‌ و سازمان دهی‌ مجدد باشد.

 

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

١٠-٢ عدم انطباق و اقدام اصلاحی‌

١٠-٢-١ به‌ هنگام بروز یک‌ عدم انطباق، از جمله‌ هرگونه‌ موارد ناشی‌ از شکایات، سازمان باید: الف‌) به‌ عدم انطباق واکنش‌ نشان دهد، و در صورت کاربرد:

١) جهت‌ کنترل و اصلاح آن اقدام نماید

٢) به‌ پیامدها رسیدگی‌ نماید

ب) نیاز به‌ اقدام برای‌ حذف علت‌ (های‌) عدم انطباق را به‌ منظور اینکه‌ آن عدم انطباق تکرار نشود یا در جای‌ دیگر رخ ندهد، از طریق‌ (موارد زیر) ارزیابی‌ نماید:

١) بازنگری‌ و تحلیل‌ عدم انطباق ٢) تعیین‌ علل‌ عدم انطباق

٣) تعیین‌ اینکه‌ آیا عدم انطباق های‌ مشابه‌ وجود دارند و یا ممکن‌ است‌ به‌ طور بالقوه اتفاق بیفتند ج) اجرا کردن هر اقدامی‌ که‌ نیاز باشد د) بازنگری‌ اثربخشی‌ هر اقدام اصلاحی‌ انجام شده

ه) به‌ روزرسانی‌ ریسک‌ ها و فرصت‌ های‌ تعیین‌ شده در حین‌ طرح ریزی‌ در صورت لزوم و) اعمال تغییر در سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ در صورت لزوم اقدامات اصلاحی‌ باید متناسب‌ با اثرات عدم انطباق های‌ پیش‌ آمده باشند.

١٠-٢-٢ سازمان باید اطلاعات مستند را به‌ عنوان شواهدی‌ (از موارد زیر) حفظ‌ نماید: الف‌) ماهیت‌ عدم انطباق ها و هرگونه‌ اقدامات بعدی‌ انجام شده ب) نتایج‌ هر اقدام اصلاحی‌

١٠-٣ بهبود مستمر

سازمان باید مناسب‌ بودن، کفایت‌ و اثربخشی‌ سیستم‌ مدیریت‌ کیفیت‌ را به‌ طور مستمر بهبود بخشد.

سازمان باید نتایج‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ و ارزیابی‌، و خروجی‌ های‌ بازنگری‌ مدیریت‌ را به‌ منظور تعیین‌ نیازها یا فرصت‌ هایی‌ که‌ باید به‌ عنوان بخشی‌ از بهبود مستمر به‌ آن ها پرداخت‌ شود، مورد توجه‌ قرار دهد.

منابع

متن‌ استاندارد ایزو ٩٠٠١ ویرایش‌ ٢٠١٥ (٢٠١٥:٩٠٠١ (ISO

سامانه‌ آنلاین‌ مشاوره و صدور گواهینامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ ایزو                                                                                        www.isosystem.ir

منابع: 

اصول اندازه گیری و کالیبراسیون ابعاد

اصول اندازه گیری و کالیبراسیون ابعاد

اندازه گیری چیست؟

علم اندازه گیری از جمله علومی می باشد که در دنیای امروز کاربرد فراوانی دارد.اصولا، مترولوژی ، اندازه گیری جرم و طول و زمان می باشد.دیگر کمیت ها،برگرفته از این سه پارامتر می باشند.

علم اندازه گیری علاوه بر کاربرد در صنعت،در پایه های ورزشی ، تکنولوژی، مسابقات و … نیز استفاده می گردد . با توجه به استفاده گسترده از علم اندازه گیری ، دانستن این علم ، از پایه های مورد نیاز صنایع گردیده است .

اندازه گیری یک مقایسه است بین یک کمیت(مثلا کمیت طول) با یک واحد بین المللی (مانند متر) پس اندازه گیری در واقع یک مقایسه گر است و کلیه وسایل اندازه گیری ،اندازه گیر را در این مقیاس یاری میدهد .دقت در اندازه گیری اساس یک اندازه گیری دقیق است . دقت در اندازه گیری با بوجود آمدن عوامل زیر از سوی اندازه گیر به وجود خواهد آمد.

۱- شناخت بهترین وسیله اندازه گیری موجود

۲-انتخاب بهترین وسیله اندازه گیری ممکن

۳-رعایت کلیه شرایط به کار گیری

در بازار رقابتی تولید،برای تولید محصولات با کیفیت و رقابت در بازار فروش محصولات ،ابزار اندازه گیری از اجزای مهم تولید در کارخانه صنعتی می باشد.

ابزار اندازه گیری و تجهیزات و کالیبراسیون آنها عاملی اثرگذار بر روی کیفیت یک محصول می باشد و زمانی که شما از ابزاری با دقت بالا برخوردار باشید ، لزوما محصولی با دقت و کیفیت بالا تولید و در اختیار بازار فروش قرار خواهید داد.امروزه تجهیزات اندازه گیری و کنترل محصول،سهم مهمی در بالا بردن کیفیت و فروش محصول دارد .

مترولوژی علمی است که علاوه بر تکیه به روش های قدیمی مانند استفاده از کولیس ورنیه دار ،با استفاده از روشهای جدید مانند استفاده از وسایل اپتیکی و دیجیتال ،روز به روز پیشرفت می کند .

• کیفیت در ژاپن

امروزه اسم های سونی،نیکون،تویوتا،میتوتیو،… مترادف سر آمدی در کیفیت گشته و جمله Made in)   Japanساخت ژاپن) یک علامت و سمبل متمایز شده است.اما این دستاورد،حاصل تنها تجربه نیم قرن اخیر است.در اوایل پایان جنگ جهانی دوم،تولیدکنندگان ژاپنی به تولید محصولات نامرغوب مشهور بودند. برای مثال در سال ۱۹۵۷ ، تویوتا اولین سری ماشین های خود را به امریکا صادر کرد که تنها پس از چند ساعت حرکت در بزرگراه،از کیفیت افتاد .بعد از آن چه اتفاقی برای محصولات ژاپنی افتاد؟

تکنیک های کنترل کیفیت یکی از موفق ترین صادرات امریکایی ها به ژاپن پس از جنگ جهانی دوم بود.کنترل کیفیت در سطح وسیع و استفاده ار ابزار الات اندازه گیری ابعادی و کیفی ،به سرعت به دغدغه اصلی ژاپن تبدیل شد. این حساسیت ،مرهون مهندسین بخش صنعتی بود .

امروزه باید به روش رایج در خرید که در آن فقط قیمت ملاک انتخاب است ، پایان داد و به جای آن باید به کاهش قیمت کل تمام شده فکر کنیم.روابط با فروشندگان و تامین کننده مواد مورد نیاز ، بایستی بر پایه داد و ستد دراز مدت بر پایه اعتماد متقابل باشد.

بزرگترین شرکت تولید کننده ابزار اندازه گیری ابعادی (مترولوژی) در دنیا در سال ۱۹۳۴ میلادی توسط آقای یهان نوماتا برای تولید فقط یک محصول به نام میکرومتر شروع به آغاز فعالیت کرد.در آن زمان فلسفه وجودی شرکت میتوتویو ژاپن ،فقط تولید بهترین میکرومتر مکانیکی ساده(ورنیه) در دنیا بوده است .همچنین تولید انبوه ، که باعث کاهش قیمت و در دسترس بودن این محصول برای تمام کارخانجات تولیدی ژاپن باشد، از تفکرات پایه ای اولیه تولید این برند بوده است. در دهه های بعد از تاسیس این برند، تولید سایر محصولات مکانیکی و ساده در ابزار اندازه گیری ابعادی شامل کولیس ،میکرومتر،ساعت اندازه گیری اندیکاتور ، ساعت شیطونکی و … به لیست محصولات اندازه گیری میتوتویو ژاپن اضافه گردید.

بعد از ورود تکنولوژی الکترونیکی و دیجیتالی در دهه ی ۷۰ میلادی ، میتوتویو تکنولوژی دیجیتال را وارد خط تولید محصولات خود گردانید.بعد از این لیست محصولات ابزار اندازه گیری میتوتویو شروع به گسترش نمود و خط تولید کالاهایی نظیر ماشین اندازه گیری مختصات (CMM) ، گیج ،  راپورتر ، سه فک ، فیلر ، سختی سنج ، زبری سنج ، بورگیج ف میکرومتر مدادی ،کالیبراتور و … به محولات اضافه گردید.

بعد از ورود کامپیوتر و رایانه به صنعت اندازه گیری ، میتوتویو شروع به تولید محصولاتی با دقت میکرون (یک هزارم) نمود و امروزه به معرفی بیش از ۶۵۰۰ محصول خود با دقت ها ی متفاوت در عرصه جهانی ، به عنوان رهبر ابزار آلات اندازه گیری ابعادی و مترولوژی در دنیا شناخته می شود.

کولیس

• تاریخچه:

کولیس یکی از بهترین وسایل برای اندازه گیری ضخامت ، طول و ابعاد با دقت و قیمت مناسب می باشد. در ابتدا یک ریاضیدان و منجم پرتغالی به نام پدرو نونس در سال ۱۵۴۲ این وسیله را اختراع کرد که امروز ما آن را به اسم کولیس می شناسیم .در سال ۱۶۳۱ ریاضی دان فرانسوی به نام پیرو ورنیر با اختراع وسیله ای ،ثبت و ساخت رسمی اولین ک.لیس که قابلیت اندازه گیری داشت را رقم زد .

در سال ۱۹۴۹ فردی ژاپنی به نام میتوتویو اولین پروانه ساخت کولیس را کسب کرد و تولید آن را در همان سال در کارخانه مینرونوکوچی در شهر کاوازاکی ژاپن شروع کرد که در سال ۱۹۵۳ کارخانه آن به اتسونومیا انتقال و تولید انبوه کولیسبا برند میتوتویو (Mitutoyo) آغاز گردید.

در سال ۱۹۵۶،آقای میتوتویو ، اولین کسی بود که موضوع استفاده از فولاد زنگ نزن را برای کولیس مطرح کرد . در سال ۱۹۶۳ میتوتویو بیش از یک میلیون کولیس تولید نمود و در همان سال ساخت کولیس ساعتی و سپس کولیس دیجیتال و کولیس ضد زنگ و کولیس مقاوم در آب روغن ساخته شد . بعد ها کولیس های طول بلند نیز ساخته شد که جنس آن ها از فیبر کربنی (به دلیل سبکی ) ساخته شد .

جنس کولیس :جنس کولیس ها باید از فولاد کربنی ساده یا فولاد ضد زنگ ساخته شود که ضریب  انبساط حرارتی آنها در دمای ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد بسیار پایین است .مثلا برای قسمت خط کش سختی سنج در حدود ۳۵۰HV و برای سطح اندازه گیری از جنس فولاد کربنی و ۷۰۰HV و جنس فولاد زنگ نزن ۵۵۰HV باشد .

تشریح ساختمان و انواع کولیس :

کولیس عموما دارای یک فک ثابت و یک فک متحرک می باشد و با حرکت فک متحرک قابلت اندازه گیری داخل و خارج و عمق به دست می آید .

اندازه طول فک ها به طور معمول متناسب با سایز کولیس تغییر یافته است.

کولیس ها از نظر نوع و نحوه قرائت به سه دسته کلی کولیس ورنیه دار (معمولی یا ساده) ، کولیس ساعتی و کولیس دیجیتال می باشند .

در شکل زیر اجزاء کولیس به تصویر در آمده است .

کولیس ورنیه :

یکی از انواع کولیس ،کولیس ورنیه دار یا کولیس ساده یا کولیس معمولی می باشد . معمولا دقت این مدل کولیس ۰/۰۲ یا ۰/۰۵ میلی متر می باشد . معمولا بازه اندازه گیری کولیس ورنیه از ۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر می باشد که در برترین برند آن یعنی میتوتویو ژاپن عموما کولیس های ورنیه سایز ۱۵ سانت ، ۲۰ سانت ، ۳۰ سانت و ۵۰ سانت از جمله محبوبترین سایز ها به حساب می آید .

تکرار پذیری و دقت این مدل کولیس مورد قبول می باشد و باید میزان فشار به فک ها در زمان اندازه گیری به نوعی باشد که به قطعه مورد اندازه گیری فشار بیش از حد وارد نشود و همچنین قطعه بین فک های کولیس لق نباشد . به همین دلیل یکی از معایب کولیس ورنیه این است که ممکن است اندازه گیری یک قطعه مشخص ت.سط یک کولیس و دو اپراتور مختلف ، قرائت متفاوت داشته باشد . حرکت ورنیه متحرک بر روی خط کش باید به طریقی باشد که اپراتور به راحتی و به وسیله فشار کمی بتواند آن را به حرکت در بیاورد (ورنیه به تقسیمات روی کشوی کولیس گویند) . روش خواندن عدد و محاسبه سایز کالای مورد اندازه گیری به این صورت است که اگر صفر ورنیه در مقابل یکی از تقسیمات اصلی خط کش قرار گیرد ، اندازه خوانده شده از خط کش اصلی ، که در مقابل صفر ورنیه قرار دارد ، عددی صحیح بوده و نیاز به خواندن ورنیه وجود ندارد . اما چنانچه صفر ورنیه ما بین یکی از تقسیمات اصلی خط کش قرار بگیرد ، بایستی ابتدا تقسیمات اصلی واقع در سمت چپ صفر ورنیه خوانده و سپس با نگاه کردن به ورنیه ، خطی از تقسیمات آن را که در مقابل یکی از تقسیمات اصلی خط کش قرار دارد را تشخیص داده و تعداد خطوط سمت چپ آن را در عدد دقت کولیس ضرب و حاصل را به اندازه صحیح خوانده شده از خط کش اصلی اضافه نماییم . برای مثال عکس های زیر برای روشن تر شدن خواندن سایز کمک می نماید.

کولیس ساعتی:

کولیس ساعتی نیز مانند کولیس ورنیه ای یک اندازه گیر مکانیکی می باشد که از یک خط کش و یک کشوئی تشکیل شده است ولی به جای ورنیه دارای ساعت است . نحوه کار آن به این صورت است که چرخدنده داخل ساعت با دنده شانه ای روی خط کش درگیر است و ضمن حرکت کشوئی ، عقربه متصل به چرخدنده ، روی صفحه مدرج ساعت حرکت کرده و اندازه را نشان می دهد . کولیس ساعتی (خصوصا برند میتوتیو ژاپن )(MITUTOYO) در دقت های ۰٫۰۵ MM 0.02 MM 0.01 MM موجود می باشند . این نوع کولیس عموما از کولیس ورنیه ای پیچیده تر و از کولیس دیجیتال ساده تر است .برای خواندن و قرائت کولیس های ساعتی ، پس از اندازه گیری ، عدد اصلی را از روی خط کش ثابت و قسمت اعشار را از روی ساعت ، قرائت و از مجموع اعداد ، عدد مورد نظر حاصل می گردد .

کولیس دیجیتالی:

کولیس دیجیتال یکی از بهترین و راحتترین وسیله ها برای اندازه گیری طول و ضخامت می باشد . در این کولیس به جای ساعت یا ورنیه ، یک LCD (صفحه کوچک الکترونیکی) روی قسمت کشویی دارد . دقت این نوع از کولیس معمولا ۰٫۰۱ میلی متر یا ۰٫۰۰۱ اینچ می باشد . در این نوع کولیس ها به علت وجود کلید های متفاوت ، مزیت های بسیاری وجود دارد که مثلا با زدن کلیدی تبدیل واحد از سیستم متریک به اینچ یا برعکس انجام می شود . همچنین در هنگام بسته بودن کولیس میتوان به راحتی با زدن کلید ZERO اندازه گیری را آغاز کرد و یا با استفاده از همین کلید می توان فاصله بین دو نقطه را به راحتی حساب کرد به این طریق که با مبنا قرار دادن یک نقطه و زدن کلید فوق و اندازه گیری نقطه دوم ، مستقیم اختلاف دو نقطه محاسبه می شود . از دیکر مزیت این کولیس کلید HOLD می باشد که در بعضی از اندازه گیری هایی که در مکان هایی قرار دارد که خواندن کولیس به راحتی میسر نیست ، با اندازه گیری و فشردن کلید فوق ، می توان اعداد را بر روی LCD کولیس ثبت و در محلی مناسب قرائت نمود .

به هر حال چنانچه برای این کولیس عیب هایی که بیان می گردد مطرح نبود به یقین تنها کولیس مطرح در صنعت به حساب می آمد و کولیس های دیگر از رده خارج می شدند . مهمترین عیب یا مشکل کولیس دیجیتال قیمت بالای آن نسبت به کولیس ورنیه و ساعتی و علاوه بر ان این کولیس در برابر ضربه ، حرارت ، رطوبت ، روغن و نور شید آفتاب بسیار حساس و آسیب پذیر است . از اینرو سازگاری آن با محیط کار و کارگاه ضعیف است و در شرایط نرمال نیز عمر مفید کمتری دارد .

در کولیس دیجیتال ، یک LINER ENCODER بر روی خط کش ثابت نصب و با حرکت قسمت متحرک که شامل یک مدار چاپی و سنسور های خازنی مقاوم در برابر اختلالات الکتریکی . بسیار حساس نسبت به مایعات می باشند و با حرکت قسمت متحرک بر روی خط کش ثابت کدها دریافت و با تبدیل به اعداد بر روی LCD قابل قرائت برای اپراتور می باشد .

مزایا و معایب میکرومتر

انواع میکرومتر »  میکرومتر ورنیه ( معمولی ) و میکرومتر دیجیتال

مزایا :

صحیح تر از خط کش ها

دقت بیشتر نسبت به کولیس ها

عدم خطای زاویه دید

کوچک ، قابل حما و راحت در جابجایی

نسبتا ارزان

معایب :

رنج کوتاه اندازه گیری

ابزار تک منظوره ( اندازه گیری داخل یا خارج)

سطح سایش محدود

گیج بلاک(گیج بلوک)

گیج بلاک که با نام های گیج بلوک ، سنجه های بلوکی یا راپورتر یا تست بلوک نیز شناخته می شود،نام ابزار اندازه گیری مرجع است که قالبا به شکل مکعب مستطیل یا مربع می باشد .سطح این قطعات کاملا صاف و صیقلی و موازی است . جنس آن از فولاد آب داده شده ، سرامیک یا تنگستن کارباید می باشد .

سختی گیج بلوک ها نباید از ۸۰۰HV کمتر باشد . سختی گیج بلوک های فولادی ۸۰۰HV ، تنگستن کارباید ۱۵۰۰HV و سرامیک ۱۴۰۰HV می باشد . گیج بلوک ها از نظر جنس مواد اولیه ، باید به دلیل حفظ خاصیت اولیه ، از مرغوبیت بالای برخوردار باشد .

در بعضی از برند ها نظیر میتوتیو ژاپن ، گیج بلاک در فاصله ۰٫۵ تا ۱۰۰ میلی متر و یا حتی کمتر از ۱۰۰ میلی متر در داخل جعبه ای به صورت مجموعه راپورتر ارائه می گردد . تعداد گیج بلوک با توجه به تقسیم بندی قطعه های داخل جعبه ، از تکی تا حدود ۱۶۰ پارچه قابلیت ارائه دارد .

جنس گیج بلاک (گیج بلوک)

۱-استیل:گیج بلوک های جنس استیل دارای خاصیت پایداری در برابر تغییر شرایط می باشد و باید طوری باشند که در برابر زنگ زدگی آنها بسیار محافظت کرد . سختی این جنس گیج بلاک ها عموما کمتر از ۱۰۰۰HV می باشد .

۲- تنگستن کارباید: گیج بلوک های تنگستن کارباید دارای مقاومت بالا و در حفظ شرایط خود ۱۰ برابر قوی تر از استیل می باشند و سختی آنها عموما ۱۵۰۰ HV می باشند .

۳-سرامیک:گیج بلوک های جنس سرامیک ، دارای مقاومت بالا در برابر خراش بر روی سطح و همچنین خاصیت حفظ شرایط آنها در برابر تغییرات محیطی بسیار بالا می باشد و خصوصیت مثبت دیگر آنها خاصیت عدم مگنت است . سختی این گیج بلاکها عموما ۱۴۰۰HV می باشد .

گرید گیج بلاک (گیج بلوک)

گیج بلاک ها به چهار گرید ۰۰(K)،۰،۱ و ۲ تقسیم می شود .

گیج بلاک گرید ۲:این مدل نسبت به سایر گرید ها ، از نظر دقت در سطح پایین تری قرار دارد و عموما برای تنظیم ماشین ابزار و یا اندازه گیری فیکسچر ها و قید ها و کنترل وسایل اندازه گیری استفاده می شود .

گیج بلوک گرید ۱:مدل گیج بلوک گرید ۱ نسبت به ۲ در سطح بالاتری قرار دارد . از این نوع گیح بل.ک ها می توان در جایی که حساسیت بیشتر دارند استفاده کرد و همجنین برای کالیبراسیون و کنترل گیج های برو نرو و کنترل فرمان و تنظیم وسایل اندازه گیری با دقت معمولی استفاده نمود .

گیج بلوک گرید ۰:از این نوع گرید در آزمایشگاه های اولیه استاندارد باید استفاده شود و دقت در این گرید بسیار بالا و تغییرات محیطی در این گرید به شدت بر روی گیج بلوک تاثیر می گذارد و برای تنظیم دستگاه های که گیج بلوک را اندازه گیری می کنند از این گرید استفاده می شود و به آنها گیج های رفرنس نیز می گویند . برای کنترل وسایل اندازه گیری دقیق و کالیبراسیون دقیق استفاده می گردد .

اصطلاحات اندازه گیری

• دامنه اندازه گیری : (Span)

حد فاصل بین حداقل تا حداکثر اندازه ای که وسیله ی اندازه گیری می تواند اندازه بگیرد . مثلا کولیس ۱۵ سانتی یعنی دامنه اندازه گیری آن ۱۵ سانتی متر است و یا میکرومتر ۲۵-۰ دارای دامنه اندازه گیری ۲۵ میلی متر می باشد.

• رنج : (Range)

ذکر حداقل و حداکثر اندازه ای مه یک ابزار می نواند اندازه گیری کند. مثلا نوشتن ۵۰-۲۵ برای یک میکرومتر ، بیان کننده رنج اندازه گیری آن میکرومتر به میلیمتر می باشد.

• قابلیت تفکیک : (Resolution)

کوچکترین قسمت بندی وسیله اندازه گیری را قابلیت تفکیک گویند . این واژه با کلمات زینه بندی ،ریز نگری ، تفکیک پذیری ، قابلیت تشخیص و یا وضوح نیز بیان می شود. برای مثال تفکیک پذیری کولیس ها ، ۰٫۱ و ۰٫۰۵ و ۰٫۰۲ و ۰٫۰۱ میلیمتر می باشد و تفکیک پذیری ساعت اندازه گیری ۰٫۰۱ و ۰٫۰۰۱ میلیمتر می باشد.

• درستی یا صحت : (Accuracy)

به نزدیکی خروجی های یک وسیله اندازه گیری نسبت به تعداد واقعی ، درستی یا صحت می گویند .

• دقت : (Precision)

نزدیکی خروجی های یک وسیله اندازه گیری نسبت به یکدیگر را دقت گویند.

*** برای مشخص تر شدن معنی درستی و دقت به مثال زیر توجه نمایید.

مثال : درکنترل ۴ میکرومتر با قابلیت تفکیک ۰٫۰۱ میلی متر و گستره اندازه گیری ۲۵-۰ میلی متر و خطای مجاز ۰٫۰۱ میلی متر به وسیله مرجع (گیج بلوک یا بلوکه سنجه ) به ضخامت ۲۰ میلی متر ، اندازه هایی مطابق جدول زیر به دست آمده است . وضعیت این میکرومتر ها به لحاظ دقت و درستی چگونه است؟

میکرومتر ۴	میکرومتر ۳	میکرومتر ۲	میکرومتر ۱	ردیف
۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۵	۱۹٫۹۸	۱
۲۰٫۰۰	۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۵	۱۹٫۹۹	۲
۲۰٫۰۱	۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۵	۱۹٫۹۷	۳
۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۵	۲۰٫۰۲	۴
۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۹	۱۹٫۹۵	۱۹٫۹۶	۵

***جواب :

1.    میکرومتر ۱ دقت ندارد، درستی ندارد.

2.    میکرومتر ۲ دقت دارد ، درستی ندارد.

3.    میکرومتر ۳ دقت دارد ، درستی دارد.

4.    میکرومتر ۴ دقت دارد ، درستی دارد.

• تکرار پذیری : (Repeatability)

یکی دیگر از ویژگی های مهم هر دستگاه اندازه گیری ، تکرار پذیری نتایج اندازه گیری آن است ، بدین معنا که اگر یک آزمایش در زمان های مختلف تکرار شود ، نتایج یکسان بدست آید. اکثر ابزارآلات اندازه گیری به مرور قابلیت تکرار خود را از دست می دهند. معمولا در ابزار اندازه گیری مکانیکی به علت افزایش لقی بین قطعات لغزنده یا پیچ و مهره ها ، این مشکل پدیدار می گردد و در دستگاه های الکتریکی به علت افزایش درجه حرارت یا نویز (Noise) در محیط اطراف ، نتیجه اندازه گیری تغییر می یابد که برای کاهش این اثر ، معمولا از مدار هایی که با تغییر درجه حرارت ، خیلی کم تغییر می کند و از حفاظ های مخصوص (Shield)  قسمت های حساس دستگاه را از عوامل ناخواسته خارجی محفوظ می دارند.

• خطاهای ناشی از اندازه گیری :

در اثر عواملی مانند : ۱٫ خطای مربوط به اپراتور  2.خطای مربوط به اندازه گیری ۳٫خطای مربوط به شرایط محیطی .  خود خطا ها مربوط به دو دسته ی خطاهای دائمی که قابل پیش بینی و پیشگیری هستند و خطاهای اتفاقی که قابل پیش بینی و پیشگیری نیستند ، تقسیم می شود.

کالیبراسیون

کالیبراسیون چیست ؟

مقایسه یک دستگاه یا ابزار اندازه گیری با یک استاندارد مرجع و تعیین میزان خطای ابزار اندازه گیری و یا حذف این خطا توسط تنظیمات مورد نیاز را کالیبراسیون گویند . همچنین به حصول اطمینان از صحت عملکرد و دقت تجهیزات آزمون و سنجش را نیز کالیبراسیون گویند .

زمان نیاز به کالیبراسیون

ابزار های اندازه گیری ، باید در فواصل زمانی مناسبی مورد تست کالیبراسیون قرار  گیرد و فواصل زمانی نباید طولانی گردد .هدف از تایید دوره ای تجهیزات اندازه گیری آن است که اطمینان حاصل گردد که آن ابزار به درستی اندازه ها را در اختیار کاربر قرار می دهد و چنانکه احتمالا خطا در فرآیند اندازه گیری زیاد باشد ، از به کارگیری آن ابزار جلوگیری گردد.در یک سازمان کنترل منظم ودوره ای زمان کالیبراسیون مجدد از امور مهم در نگهداری و افزایش دقت وسایل اندازه گیری می باشد .

از جمله عواملی که در تعیین بازه زمانی مورد نیاز برای کالیبراسیون مهم هستند به موارد زیر اشاره میگردد :

۱- نوع وسیله

۲- توصیه تولید کننده

۳- سوابق کالیبراسیون قبلی

۴- تاریخچه نگهداری و تعمیرات

۵- شدت کار

۶- تعداد دفعات کالیبراسیون

۷- شرایط محیطی (دما،رطوبت،فشار و…)

۸- دقت اندازه گیری مورد نظر اندازه گیر

۹- هزینه کالیبراسیون

۱۰- هزینه خطای احتمالی در تولید

یکی از عوامل مهم و  محدود کننده در تعیین بازه زمانی مورد نیاز جهت کالیبراسیون ، هزینه های کالیبراسیون می باشد . در صورتی که تحقیقات نشان داده است که هزینه های ناشی از به کارگیری ابزار اندازه گیری غیر دقیق ، گاها بسیار بیشتر و گاها جبران ناپذیر خواهد بود .

اصول کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری

۱- محل انجام عمل کالیبراسیون ، باید با مواد پاک کننده شستشو شود .

۲- وسیله تحت آزمایش و ابزار کالیبره ، بایستی توسط الکل تمیز شود .

۳- وسیله تحت آزمایش ، باید ۸ ساعت قبل از آزمایش در محل آزمایشگاه حضور داشته تا با دمای آزمایشگاه ، هم دما گردد .

۴- وسیله تحت آزمایش ، باید عاری از نقص ظاهری ، لقی ، خط و خش ، خوردگی و زنگ زدگی باشد .

۵- دقت ابزار کالیبره کننده ، باید ۴ تا ۱۰ برابر کالای تحت آزمایش باشد .

۶- شخصی که عمل کالیبراسیون را انجام می دهد آموزش دیده باشد .

۷- مراحل انجام کالیبراسیون مکتوب گردد .

شرایط محیطی کالیبراسیون ابزار دقیق

۱- آزمایشگاه کالیبراسیون باید از کارگاه تولیدی جدا باشد تا کنترل شرایط محیطی آسان گردد .

۲- رطوبت محیط باید ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد .

۳- دمای محیط یک فاکتور اساسی ومهم است . معمولا طبق دمای کارخانه سازنده ابزار اندازه گیری و یا در صورت عدم دسترسی به این دما ، طبق توصیه استاندارد بین المللی و ملی ۲۰ درجه با تلرانس ۱ تا ۲ درجه باشد .

۴- آزمایشگاه کالیبراسیون دارای نور کافی باشد .

۵- محیط دارای حداقل ارتعاش باشد .

۶- میدان های الکترو مغناطیسی از محیط دور باشد .

۷- شرایط بسته بندی و نگهداری رعایت گردد .

۸- اقدامات ضروری جهت جلوگیری از دستکاری در تجهیزات کالیبراسیون .

آزمایشگاه ابعاد

نام تجهیز	گستره	کالیبراسیون بر اساس استاندارد
الک ها	کلیه ابعاد	ISIRI 5002/ ISO 3310/ ASTM E11
ساعت اندازه گیری	up to 10mm	DIN 878, 879
کولیس	up to 600mm	DIN 862
گوه	up to 16mm	ISIRI 7
میکرومتر(داخل سنج- خارج سنج)	up to 500mm500mm to 600mm	JIS B 7502/ DIN 863

اندازه گیری طول:مترولوژی ابعادی در ساخت قطعات مهندسی از اهمیت حیاتی برخوردار است. قابلیت تعویض قطعات به خطای مجاز از پیش تعیین شده ای که سازنده ی آنها معین می کند، بستگی دارد.

واحد مبنای SI  برای اندازه گیری طول، متر، به صورت زیر تعریف می شود:

طول مسیری که نور در خلاء در مدت   ۱/۲۹۹۷۹۲۴۵۸  ثانیه   می پیماید. این تعریف را مجمع جهانی اوزان و مقیاس‌ها (CGPM) در سال ۱۹۸۳ ارائه و سرعت نور را ۲۹۹۷۹۲۴۵۸m/s   تعیین کرد.

تعدادی از ضرایب متر که استفاده از آنها رایج است، عبارتند از:

نانو متر     ۱nm = ۱۰−۹m                                           میلیمتر    ۱mm=10−۳m

میکرومتر   ۱µm=10−۶m                                            کیلومتر  ۱km=1000m

واحد های غیر متریک که به طور گسترده از آنها استفاده می شود، عبارتند از: اینچ؛ فوت، یارد، مایل. این واحد ها بر حسب واحد های SI به صورت زیر تعریف می شوند:

اینچ: ۱in= 2.54mm                      یارد: ۱yd= 0.9144 m

فوت: ۱ft= 0.3048m                     مایل: ۱mile= 1.60934km

در اندازه گیری های ابعادی، دما یک عامل تاثیر گذار بسیار مهم است. دمای استاندارد توصیه شده C° ۲۰  است. دومین عامل اثر گذار بسیار مهم، تغییر شکل(Deformation) است.

– اصول صحیح اندازه گیری طول و زاویه

مهم ترین موضوعی که در اندازه گیری طول باید در نظر گرفته شود اصل انطباق آبه (Abbe Principal Alignment) است. این اصل بیان می کند که خط محور اندازه گیری باید بر خط مقیاس یا هر وضعیت مرجع اندازه گیری دیگر منطبق باشند. به عبارت دیگر وسیله ی اندازه گیری و قطعه تحت اندازه گیری باید به طور صحیح بر یکدیگر منطبق باشند. برای این انطباق لازم است ابتدای مقیاس اندازه گیری بر نقطه ی اتکای قابل اطمینان تکیه دهد. نکته ی دیگر این اصل نگاه عمود یا دید مناسب بر روی مقیاس یا ابتدا و انتهای موقعیت اندازه گیری است. وجود تکیه گاه مناسب در وسایل اندازه گیری طول و زاویه موجب انطباق وسیله یا مقیاس بر قطعه ی تحت اندازه گیری می شود و دید مناسب قرائت صحیح را امکان پذیرمی سازد. وجود خطای عدم توازی فک های وسیله ی اندازه گیری یکی از موارد عدم رعایت اصل آبه است.

هنگام اندازه گیری قطعه ی کار باید بر روی میز یا سکوی کاملا صاف و افقی قرار گیرد تا از احتمال انحراف در اثر نیروی وزن آن جلوگیری شود. طول یک قطعه کار زمانی صحیح اندازه گیری خواهد شد که دو صفحه فرضی که به طور عمود بر محور نقطه ی کار در نظر گرفته می شوند، با یکدیگر کاملا موازی باشند.

انواع دستگاه های اندازه گیری ابعاد مانند کولیس، میکرومتر، ارتفاع سنج، ساعت اندازه گیری، عمق سنج، گیجهای برو نرو توپی، گیج های برو نرو رینگی و دهانه اژدری، خط کش فلزی، متر نواری، گونیا، زاویه سنج، فیلر، تراز، الکهای آزمایشگاهی، ضخامت سنج رنگ و فیلم آن و همچنین انواع دستگاه های پروفایل پروژکتور و ULMبصورت مستقیم و با همکاری آزمایشگاههای مرجع

عوامل موثر در کالیبراسیون جرم و اندازه گیری آن

عوامل موثر در کالیبراسیون جرم و اندازه گیری آن 

از عوامل تاثیرگذار بر اندازه‌گیری جرم می توان به
 ویژگی های اندازه شناختی خود ترازو مانند پایداری و تکرارپذیری و…
 پایداری دمای محیط
لرزش  محیط کار و میز 
آشفتگی هوا
مغناطش

اشاره کرد با در نظر گرفتن ملاحظاتی می توان تاثیر آنها را کاهش داد البته نباید از تصحیح نیروی شناوری نیز در این مورد غافل شد . برای اطمینان از اینکه جرم قراردادی درست گزارش می شود خطای نیروی شناوری که وابسته به چگالی هوا می باشد ( خود چگالی وابسته به دما و رطوبت و فشار ) محاسبه و اعمال گردد.

(m × ( 1 – Pa / Pm

برخی عوامل تاثیرگذار بر کالیبراسیون یا اندازه‌گیری جرم قابل شناسایی نیست و برخی از عوامل نیز بنا به EA 40/ 2 چون از تفکیک‌پذیری ترازو کوچکتر است قابل صرفنظر کردن می باشد البته در برخی از ترازو ها و یا کمپراتور های جرم به علت تفکیک‌پذیری بالا این عوامل ممکن است تاثیر گذار باشد.

اثر پایداری دما در کالیبراسیون جرم

تغییرات دمایی ( عدم پایداری دما ) در محیط اندازه‌گیری جرم که ناشی از عوامل چون تابش مستقیم نور خورشید به ترازو و یا نزدیک بودن ترازو به سیستم گرمایش یا سرمایش می باشد از عوامل موثر بر اندازه گیری است بنا به توصیه سازنده و یا استاندارد ها تغییرات دمایی مشخص می شود.

اثر لرزش در کالیبراسیون جرم

تاثیر گذاری لرزش در ترازو ها با تفکیک‌پذیری بالا خود را بیشتر نشان می دهد به خصوص در زمان پایداری و خوانش قابل اطمینان مقدار جرم صحیح . طبق راهنماهای موجود استفاده از میز سنگی و متصل به زمین ( حداقل دو تکیه گاه به دیوار و یا یکپارچه متصل به زمین ) برای کاهش تاثیرگذاری لرزش و همچنین نبود آزمایشگاه جرم در طبقات فوقانی توصیه شده است.

اثر هوا در کالیبراسیون جرم

آشفتگی هوا به طور خاص 1.2 کیلوگرم بر متر مکعب نیرو به سطح اعمال می کند که این بر روی پن ترازو اثرگذار بوده و در نتیجه بر اندازه‌گیری موثر خواهد بود و باعث ناپایداری در خوانش مقدار صحیح خواهد شد که این عامل با طراحی محفظه های بر روی ترازو و یا کابین های ویژه به حداقل می رسد. توصیه شده که ترازو نباید در جریان مستقیم هوا باشد مانند پنجره باز یا دری که در حال باز و بسته شدن است یا جریان هوای حاصل از سیستم های تهویه در ترازو های بسیار حساس استفاده از ستون جریان هوا برای جلوگیری از اثر دمایی بدن کاربر نیز توصیه شده است.

اثر مغناطش در کالیبراسیون جرم

منابع ساطع کننده میدان مغناطیسی می توانند بر عملکرد ترازو ها اثر بگذارد توصیه شده که تجهیزات توزین در نزدیکی میدان مغناطیسی و الکترومغناطیس قرار نداشته باشند مانند موبایل یا تجهیزات ارتباطی حتی مغناطش برخی فلزات و حتی وزنه ها در عملکرد ترازو های فوق حساس ممکن است موثر باشد.

منابع:  سایت https://intellico.ir/mass-calibrator/.

بررسی تخصصی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج

بررسی تخصصی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج

استفاده از ابزار های مناسب در طول آزمایشات مختلف می تواند میزان دقت ما را بسیار افزایش دهد و بسیاری از ما می توانیم با استفاده از این شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج بسیاری از آزمایشات خود را به صورت دقیق انجام دهید. یکی از کار هایی که دانشمندان برای اطمینان از کیفیت ادوات انجام می دهند این است که اطلاعات زیادی را جهت بررسی تخصصی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج کسب می کنند. دقت علامت گذاری روی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج بسیار متفاوت است. علامت گذاری روی فنجان ها و قمقمه ها معمولا به اضافه یا منفی پنج درصد حجم ظرف است. به این ترتیب، آن ها باید تنها زمانی استفاده شوند که تخمین تقریبی از حجم مورد نیاز باشد. تلرانس روی سیلندر های مدرج حدود یک درصد است. فلاسک های حجمی، بورت ها و پیپت ها با تلورانس کمتر از دو دهم درصد دقیق ترین هستند. برای دستیابی به این دقت، شخصی که از دستگاه استفاده می کند باید از تکنیک مناسب استفاده کند و اندازه گیری ها باید در دمایی که شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج برای آن کالیبره شده است (معمولا بیست درجه سانتی گراد) انجام شود. اعتبار آزمایش های علمی و تجزیه و تحلیل محصولات شیمیایی تنها در صورتی قابل تایید است که تجهیزات اندازه گیری قابل اعتماد باشند. همه انواع آزمایشگاه ها از ظروف شیشه ای حجمی برای طیف وسیعی از اقدامات مختلف استفاده می کنند. با این حال، مانند سایر تجهیزات آزمایشگاهی، کالیبراسیون مورد نیاز است تا اطمینان حاصل شود که هر بار نتایج دقیق دریافت می کنید. بسته به کاربرد مورد نظر، شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج از نظر میزان دقت طبقه بندی می شوند. ظروف شیشه ای درجه بالاتر به عنوان کلاس A شناخته می شوند، در حالی که درجه پایین تر به عنوان کلاس B شناخته می شوند. شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج مورد استفاده در کاربرد های شیمیایی باید بتوانند دقت و دقت بالایی را ارائه دهند. اگر تعجب کرده ‌اید که چرا آزمایشگاه ‌ها از شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج برای چنین فعالیت ‌های متکی به دقت استفاده می ‌کنند، به این دلیل است که شیشه ثبات ابعادی بهتری را فراهم می‌کند و همچنین در برابر اکثر ترکیبات شیمیایی مقاوم است. با این حال، آن ها از تخریب مصون نیستند. در حالی که شیشه های شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج در برابر اکثر مواد شیمیایی مقاوم است، فرسایش همچنان در طول زمان رخ می دهد. به عنوان مثال، اسید کلریدریک یکی از مواد شیمیایی است که می تواند باعث فرسایش شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج شود. محلول های قلیایی بسیار غلیظ و اسید فسفریک غلیظ نیز هنگام استفاده در دما های بالا می توانند باعث فرسایش شوند. سطوح فرسایش در شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج بسیار کم است، اما با گذشت زمان، عمق فرسایش به حدی افزایش می یابد که دقت کاهش می یابد. بنابراین، در حالی که مواد قرار داده شده در شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج شما می ‌توانند تأثیر داشته باشند، تمیز کردن نیز می‌ تواند تأثیر گذار باشد،اکثر شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج در یک دستگاه ظرفشویی و با استفاده از مواد شوینده قلیایی تمیز می شوند. اگر از روش‌ های تمیز کردن سخت ‌تر مانند حمام صوتی استفاده کنید، فرسایش می ‌تواند حتی بیشتر تسریع شود. به طور طبیعی، اگر ظروف شیشه ای به مرور زمان فرسوده شوند، اندازه گیری ها نادرست خواهند شد. علامت ‌های اندازه‌ گیری در قسمت بیرونی ظروف شیشه ‌ای درست نخواهد بود، زیرا ظرف اکنون می ‌تواند مایع بیشتری را در خود نگه دارد. کالیبراسیون شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج برای اطمینان از نتایج دقیق در تمام تنظیمات آزمایشگاهی ضروری است. کالیبراسیون قبل از استفاده از ظروف شیشه ای انجام می شود و همچنین چارچوب های زمانی توصیه شده برای انجام کالیبراسیون در شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج قدیمی وجود دارد. فلاسک های ارلن دارای گردن باریکی روی یک پایه مخروطی شکل هستند، در حالی که لیوان ها اساسا شیشه های بزرگ دهان باز با لبه و دهانه برای ریختن هستند. سیلندر های مدرج استوانه های بلندی هستند که دارای دهانه ای برای ریختن مایعات هستند. آن ها دارای علامت مدرج در کنار برای اندازه گیری حجم محتویات خود هستند. فلاسک های حجمی دارای یک حباب ته صاف و یک گردن بلند و باریک با علامت هش در امتداد کناره برای نشان دادن نقطه پر شدن فلاسک هستند. بورت ها سیلندر های بلند و بلندی هستند معمولا بسیار باریک تر و بلند تر از سیلندر های شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج دارای علامت هش برای اندازه گیری حجم و یک میله توقف در پایین. می توان آن را چرخاند تا محتویات بیرون بیفتد. پیپت ‌ها لوله‌ های شیشه ‌ای باریکی هستند که در مرکز آن یک لامپ وجود دارد، یک علامت هش برای نشان دادن زمان پر بودن و یک نوک باریک. مکیدن هوا از پیپت با استفاده از یک حباب لاستیکی (مانند بوقلمون) مایع را از طریق نوک به داخل پیپت می کشد و سپس حجم دقیق اندازه گیری شده را می توان به ظرف دیگری منتقل کرد. سیلندر های مدرج، بشر، پیپت های حجمی، بورت ها و فلاسک های حجمی پنج نوع شیشه آلات آزمایشگاهی مدرجهستند که اغلب برای اندازه گیری حجم های خاص استفاده می شوند. پیپت های حجمی، فلاسک ها و بورت ها دقیق ترین هستند. سازندگان شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج این موارد را با دقت بالایی کالیبره می کنند. دقت معمولا بر حسب تلورانس اندازه گیری می شود که عدم قطعیت در اندازه گیری انجام شده با ظروف شیشه ای است. شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج حجمی کلاس A تحمل کمتری نسبت به کلاس B دارند. برای کلاس A، تحمل می تواند تا هشت صدم میلی لیتر برای فلاسک یا پیپت صد میلی لیتر باشد. به طور کلی، اندازه گیری با ظروف شیشه ای حجمی کلاس A را می توان تا دو مکان بعد از نقطه اعشار قابل اعتماد در نظر گرفت. سایت دانا آزما سایت مرجعی می باشد که می تواند شما را برای خرید شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج راهنمایی کند.

خرید شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج

استفاده از انواع ادوات آزمایشگاهی می تواند بسیاری از آزمایشات مناسب برای ما انجام دهند یکی از مهم ترین و اساسی ترین راه های برای اندازه گیری حجم مناسب استفاده از شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج می باشد. سیلندر های مدرج، بشر و ارلن مایر دقت کمتری نسبت به شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج حجمی دارند. سیلندر های درجه بندی شده را می توان به طور کلی تا یک درصد قابل اعتماد در نظر گرفت. از فنجان ها و فلاسک های ارلن نباید برای اندازه گیری حجم استفاده شود مگر اینکه فقط به تخمین بسیار خام نیاز داشته باشید زیرا دقت آن ها برای اندازه گیری حجم بسیار ضعیف است. آن ها می توانند حجم بسیار بیشتری نسبت به سایر انواع شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج داشته باشند، با این حال، آن ها را برای مخلوط کردن محلول ها مفید می کند. به طور کلی، فنجان ها و فلاسک های ارلن باید برای مخلوط کردن و حمل و نقل مواد شیمیایی در طول آزمایش یا برای ذخیره زباله استفاده شوند. اگر دقت محدودی لازم باشد، می توانید حجم ها را با سیلندر های مدرج اندازه گیری کنید. برای دقت بیشتر، از پیپت یا بورت استفاده کنید. برت ها برای تیتراسیون بهترین هستند. اگر نیاز به تهیه محلولی با غلظت مشخص دارید، همیشه از یک پیپت و یک فلاسک حجمی استفاده کنید این موارد هر دو تحمل بسیار پایینی دارند، بنابراین می توانید اطمینان بیشتری داشته باشید که غلظت محلول شما به مقدار محاسبه شده شما نزدیک است. هنگام ثبت داده‌ ها، به یاد داشته باشید که عدم قطعیت ‌ها را ثبت کنید و با توجه به نوع شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج که برای اندازه ‌گیری استفاده می‌ کنید، از تعداد مناسب ارقام قابل توجه استفاده کنید. کالیبراسیون روشی است که باید در فواصل زمانی معین انجام شود. وضعیت کار ابزار اندازه گیری را تأیید می کند و در عین حال تأیید می کند که آزمایشگاه از میزان خطا در قرائت ابزار اندازه گیری آگاه است. به عبارت دیگر، کالیبراسیون بخشی از فرآیند تأیید اعتبار نتایج است. بین مشتری و آزمایشگاه توافق می شود که آیا تنظیم ابزار اندازه گیری برای نشان دادن قرائت صحیح بخشی از تکلیف است یا خیر.

آزمایشگاه های کالیبراسیون معتبر دستگاه های اندازه گیری مربوط به پارامتر های زیادی از جمله پارامتر های مختلف الکتریکی، فشار، دما، طول، حجم، جرم، توان و سختی را کالیبره می کنند. داده‌ های دقیق و معنی ‌دار برای تمرین‌ های آزمایشگاهی در این راهنما مستلزم آن است که دانش و مهارت را برای اندازه‌ گیری و انتقال مقادیر بسیار خاص مایع با دقت و دقت ایجاد کنید. اگر چه استفاده از ابزار برای اندازه ‌گیری حجم همانند شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج گسترده است، اما تعداد کمی از دانش ‌آموزان در معرض تکنیک‌ های صحیح اندازه‌ گیری حجم قرار گرفته ‌اند. آموزش استفاده از شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج حجمی ممکن است ابتدایی به نظر برسد، اما استفاده صحیح از آن ها واقعا به پیچیدگی قابل توجه ی نیاز دارد و موفقیت شما در جمع ‌آوری داده‌ ها در طول آزمایش ‌های آزمایشگاهی به شایستگی شما با پیپت بستگی دارد. اندازه گیری صحیح مایعات مستلزم انتخاب شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج مناسب و استفاده صحیح از آن است. متداول ‌ترین نوع ظروف شیشه ‌ای آزمایشگاهی که در اندازه‌ گیری حجم مایع استفاده می ‌شوند، سیلندر های مدرج، فلاسک‌ های حجمی، پیپت ‌ها و بورت ‌ها هستند. با این حال، بین شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج و حجمی تفاوت وجود دارد. فنجان های درجه بندی شده، فلاسک ها، سیلندر ها و پیپت ها دارای یک سری علامت هستند که حجم های مختلف را نشان می دهد. حجم های نشان داده شده عموما فقط تقریبی هستند، گاهی اوقات تقریب های نزدیک، اما با این وجود تقریبی هستند. هر فارغ التحصیل (نشان) به طور جداگانه کالیبره نمی شود، بلکه یک جلد کالیبره می شود و سپس با استفاده از علامت کالیبراسیون به عنوان نقطه شروع، یک مقیاس استاندارد روی ظروف شیشه ای اعمال می شود. بنابراین، روی یک سیلندر مدرج صد میلی ‌لیتری، تنها حجم صد میلی ‌لیتر را می ‌توان کالیبره کرد و سپس مقیاسی با تعداد استاندارد تقسیم‌ های مساوی در زیر حجم مدرج اعمال می ‌شود. واضح است که این یک لوله کاملا واقعی را بدون تغییر در قطر فرض می‌کند. هر گونه تغییر در قطر بین پنجاه و شصت میلی لیتر به این معنی است که بین بخش های پنجاه و دو و پنجاه و سه ممکن است در واقع بیشتر یا کمتر از یک میلی لیتر باشد، حتی اگر حجم کل سیلندر دقیقا صد میلی لیتر باشد. ظروف شیشه ای درجه بندی شده ارزان قیمت اغلب حتی در یک نقطه مرجع کالیبره نمی شوند، بلکه فقط دارای مقیاسی از مقادیر درجه بندی شده روی آن هستند. تغییرات ناشی از تغییرات قطر لوله و غیره صرفا به عنوان یک محدوده مشخص (صد میلی لیتر به علاوه یا منهای یک میلی لیتر و غیره) پذیرفته می شود. این ظروف شیشه ای هرگز در جایی که اندازه گیری دقیق ضروری است استفاده نمی شود. خرید شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج از سایت دانا آزما مناسب ترین سایت برای تهیه انواع ادوات آزمایشگاهی بسیار مفید می باشد.

نکات تکمیلی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج

 

یکی از مهم ترین راه ها برای اندازه گیری انواع حجم مایعات مختلف و انجام واکنش های شیمیایی متنوع استفاده از شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج می باشد. با درک نکات تکمیلی شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج می توانیم از بسیاری از ویژگی های مخلتف اندازه گیری آگاه بشویم. هنگامی که ظروف شیشه ای مناسب را برای کار انتخاب کردید، چندین نکته مهم وجود دارد که باید هنگام اندازه گیری حجم مایع در نظر داشته باشید. نکته ای که ممکن است بدیهی به نظر برسد این است که قبل از شروع اندازه گیری حجم از تمیز و خشک بودن همه شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج اطمینان حاصل کنید. نکته دوم این است که مطمئن شوید که حجم را به درستی بخوانید. از آنجایی که مایعاتی که معمولا استفاده می کنید دارای کشش سطحی نسبتا بالایی هستند، تمایل دارند که در امتداد کناره های ظرف بالاتر بروند و در مرکز کم ترین میزان باشند. پایین ترین نقطه در مرکز را مینیسکو می نامند و با توجه به این نقطه است که تمام اندازه گیری های مایع انجام می شود. بنابراین یک حجم صحیح با افزودن حلال تا زمانی که مینیسکو دقیقا در سطح علامت کالیبراسیون باشد (معمولا حلقه ای که در گردن فلاسک نوشته می شود) به دست می آید، نه زمانی که بالا ترین لبه حلال به علامت کالیبراسیون می رسد.

در نهایت، برای زائد بودن، بسیار مهم است که از قطعه شیشه ای مناسب برای انجام اندازه گیری مورد نظر استفاده شود. دستگاه حجمی یک نیاز ضروری برای برآورد های کمی است. انواع مختلفی از ظروف شیشه ای در شیمی کمی برای اندازه گیری حجم مایعات استفاده می شود. دلیل استفاده از تجهیزات شیشه ای در شیمی به دلیل واکنش پذیری ناچیز، دوام بالا و هزینه کمتر آن ها ست. با این حال، فرد باید با دقت از این دستگاه ها استفاده کند تا هر بار خوانش های مناسب را بدست آورد. علاوه بر این، کالیبراسیون منظم شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج حجمی نیز برای دستیابی به نتایج دقیق ‌تر الزامی است. شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج از ظروف شیشه ای بوروسیلیکات ساخته شده اند که در برابر شوک حرارتی و حملات شیمیایی مقاوم هستند. به طور کلی ظروف شیشه ای حجمی را می توان بر اساس کالیبراسیون به دو دسته تقسیم کرد. ظروف شیشه ای نوع A برای کار هایی که به بالاترین دقت نتایج نیاز دارند استفاده می شود. این استاندارد با الزامات استاندارد ASTM E۶۹۴ مطابقت دارد. شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج دارای حرف A هستند و تا نصف سطح تحمل شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج کلاس B کالیبره شده اند. دارای گواهی کالیبراسیون با شماره سریال منحصر به فرد برای ایجاد قابلیت ردیابی است. ظروف شیشه ای نوع A به کالیبراسیون بیشتری نیاز ندارند. برای کلاس B حد تحمل ظروف شیشه ای کلاس A را دو برابر کنید. برای کارهای معمولی استفاده می شود و قبل از استفاده نیاز به کالیبراسیون دارد. از پیپت های مدرج برای اندازه گیری مقدار مایع بین یک تا صد میلی لیتر استفاده می شود. یک لامپ پیپت در یک طرف تجهیزات قرار داده می شود تا مکش مایع ایجاد شود. چهار دلیل وجود دارد که چرا باید هر چند وقت یکبار پیپت را به درستی تمیز کرد. خرید شیشه آلات آزمایشگاهی مدرج می تواند بسیاری از آزمایشات شما را با دقت انجام دهد.

 

منبع: https://danaazma.com

مستندات ایزو 45001

مستندات ایزو 45001

مستندات ایزو 45001 شامل مستندات و سوابق الزم شده در استاندارد

ISO 45001:2018 جهت پیاده سازی ایزو 45001 یا انتقال سیستم مدیریتی به ایزو 45001 در این مطلب آمده است.

استاندارد ایزو 45001 رویکردی جدید در خصوص کنترل مدارک و کنترل سوابق ارائه نموده است مستندات و سوابق الزام شده در استاندارد ایزو 45001 تحت عنوان اطلاعات مستند جایگزین کنترل مدارک و کنترل سوابق استاندارد OHSAS 18001 ‌شده است . هر جای استاندارد اشاره شده اطلاعات مستند شده حفظ شود( کلمه Retained ) منظور همان کنترل سوابق و هر جای استاندارد اشاره شده که اطلاعات مستند نگهداری شود ( کلمهMaintained)منظور کنترل مدارک می باشد.

تعداد فرمها و مستندات موردنیاز هر سازمان بستگی به‌اندازه سازمان، پیچیدگی فرآیندها، الزامات قانونی و مقرراتی ، الزامات مشتریان و صلاحیت کارکنان درگیر در فرآیندهای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی دارد.در ادامه لیست مستندات ایزو 45001 ، اطلاعات مستند شده ISO 45001 آمده است

مستندات ISO 45001 الزام شده ( اطلاعات مستند شده ) شامل:

 دامنه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ( بند 3-4(

خط‌مشی ایمنی و بهداشت شغلی ( بند 2-5(

 مسئولیت ها و اختیارات مرتبط با سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی( بند -3-5(

ریسک ها و فرصت های مرتبط با سیستم ایمنی و بهداشت شغلی (بند 1-1-6(

متدولوژی و معیار برای ارزیابی ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی (بند 2-2-1-6(

اهداف ایمنی و بهداشت شغلی و طرحریزی برای دستیابی به آنها(بند 2-2-6(

فرآیند آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری ( بند 2-8(

مستندات ایزو 45001 – سوابق الزام شده ISO 45001

ریسک ها و فرصت ها و اقدامات مرتبط با آنها (بند 1-1-6(

قوانین و سایر الزامات ( بند 3-1-6(

شواهد شایستگی(بند2-7(

شواهد ارتباطات ( بند 1-4-7(

طرح های واکنش در شرایط بالقوه اضطراری (بند 2-8(

نتایج پایش و اندازه‌گیری،اندازه گیری ، تحلیل و ارزیابی عملکرد (بند 1-1-9(

نگهداری ، کالیبراسیون یا تصدیق تجهیزات پایش و اندازه گیری (بند 1-1-9(

نتایج ارزیابی انطباق ( بند 2-1-9(

برنامه ممیزی داخلی(بند2-2-9(

گزارش ممیزی داخلی(بند 2-2-9(

نتایج بازنگری مدیریت(بند3-9(

ماهیت عدم انطباق ها و رویدادها و تمام اقدامات انجام شده بعدی(بند2-10(

نتایج هر اقدام یا اقدام اصلاحی شامل اثربخشی ان ها ( بند 2-10(

شواهد نتایج بهبود مداوم(بند 3-10(

برخی از مستندات ایزو 45001 که به عنوان مستندات ISO 45001می‌تواند استفاده شود اما در استاندارد ویرایش جدید الزامی جهت ایجاد این این مستندات مشخص ‌نشده است. شامل:

روش اجرایی جهت تعیین محیط کسب‌وکار و ذی‌نفعان ( بند 1-4 و بند2-4(

روش اجرایی جهت شناسایی و ارزیابی خطرات ( بند 1-2-1-6 (

روش اجرایی شناسایی الزامات قانونی ( بند3-1-6(

روش اجرایی ارتباطات(بند 1-4-7(

روش اجرایی کنترل مدارک و سوابق (بند 5-7(

روش اجرایی طرحریزی و کنترل عملیات ( بند 1-8(

روش اجرایی مدیریت تغییر(بند3-1-8(

روش اجرایی پایش،اندازه گیری وتحلیل (بند 1-1-9(

روش اجرایی ارزیابی انطباق(بند2-1-9(

روش اجرایی ممیزی داخلی (بند2-9(

روش اجرایی بازنگری مدیریت ( بند 3-9(

روش اجرایی رسیدگی و تحقیق رویداد ( بند 1-10 (

روش اجرایی مدیریت عدم اطنباق و اقدام اصلاحی ( بند 1-10 (

روش اجرایی بهبود مداوم ( بند 3-10(

نظامنامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ( بند 3-4(

با توجه به الزامات مرتبط با اطلاعات مستند شده در ISO 45001 ، می توانید به آسانی روشی را جهت استقرار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یا انتقال سیستم مدیریتی به ایزو 45001 مشخص نمود مهمترین هدف برای مستندسازی بر اساس ایزو 45001 ،یکپارچگی در فرآیندهای تعیین شده می باشد.